
De bevindingen!
Inhoud
Wie had verwacht dat luidsprekerkabels en interlinks hetzelfde werken, heeft het mis. Wij hadden dat weliswaar niet verwacht, maar we hadden ook niet verwacht dat de verschillen zo groot zijn. Luidsprekerkabels werken fundamenteel anders dan interlinks.
Impedantie!
Wat absoluut cruciaal blijkt te zijn, is impedantie. Hoe lager de impedantie, hoe beter de eindversterker zijn werk kan doen en hoe meer grip de versterker houdt op de speaker. Immers:
Dempingsfactor= load impedantie / uitgangsimpedantie versterker
Dus bijvoorbeeld: 8 Ohm (speaker) / 0.1 Ohm (uitgangsimpedantie versterker)
De invloed van de luidsprekerkabel is dus behoorlijk groot als je bedenkt dat het soms meer dan vier keer hoger is dan de uitgangsimpedantie van de versterker. En in deze test is verschil tussen de beste en slechtste kabel meer dan een factor 1000!
Stel we hebben een kabel met een impedantie van 0.4 Ohm (ja, die bestaan. Zelfs 0,6 hebben we gemeten!). Dan komen we uit op: 8 / 0.5 = 16. Dat is toch wel een dramatische verslechtering van de dempingsfactor.
Als we dan een luidsprekerkabel pakken met een impedantie van 0,1 Ohm, dan komen wel op een dempingsfactor van 40 uit.
Nu kun je denken: maar mijn versterker heeft een dempingsfactor van 500! Dus dat maakt niet uit! Jawel: want de kabel heeft juist dan een enorme invloed. Laten we de Bryston eens bekijken. Die heeft een dempingsfactor van 500. Dus dat zou – in geval van 8 Ohm – een uitgangsimpedantie zijn van 0,016 Ohm. Ideaal over 8 Ohm kom je dan op 500 uit.
Als we de kabel van 0,6 Ohm pakken, zitten we direct weer op een dempingsfactor van 12,98. Dit omdat de kabel enorm veel impedantie toevoegt en zo dus de controle over de speaker om zeep helpt. (Ja… lang leve actieve speakers!)
Het verschil in respons is héél erg goed te zien in de responsmeting die we doen op de speaker. Kabels met een hogere impedantie, laten duidelijk grotere slingeringen zien. En dat geeft kleuring… Deze slingeringen in respons hangen af van de impedantie-curve van de luidspreker én de dempingsfactor van de versterker. We schatten in dat het in de meeste gevallen vooral in het laaggebied hoorbaar zal zijn. Echter is het dus afhankelijk van de luidspreker en de versterker hoe erg de kleuring is.
Nu hangt impedantie en inductie nauw samen. Het is dus voor een fabrikant zaak inductie in een kabel laag te houden.
Het maffe is dat Audioquest met zijn Zero-technologie ook hier weer laat zien dat het niet altijd het geval hoeft te zijn. De Firebird meet uitstekend in de respons, maar heeft wel een vrij hoge inductie. Er zijn meer uitzonderingen overigens, maar er is wel een nauw verband, zoals deze heat-map laat zien.
(We hebben voor deze heat-map alle data in een AI gedaan om verbanden te vinden en te visualiseren).
Wat deze heat-map nog meer laat zien, is dat inductie (en dus ook impedantie) en propagatie-variatie een milde correlatie hebben en capaciteit en propagatie-tijd idem.
We mogen dus stellen dat een fabrikant ideaal gezien een kabel maakt met lage capaciteit, lage inductie, lage impedantie en superhoge geleiding. Ik zie iets wat vooralsnog onmogelijk is. Maar wie weet komen we er ooit.
Afscherming
We hebben zowel afgeschermde als niet afgeschermde luidsprekerkabels in de test. We hebben, net als bij de interlinks – afscherming getest door ze aan te sluiten op de scope en te kijken hoeveel ruis er wordt opgepikt.
Het blijkt dat er nogal wat verschil zit. En ja: Audioquest’s DBS-systeem heeft ook invloed op de ruispatronen. Het is in deze rudimentaire set-up zichtbaar dat DBS invloed heeft op de ruis in de kabel. Of het lager is, is lastig te zeggen, maar het patroon van de ruis verandert wel. En waarschijnlijk dus ook de klank en ervaring van de muziek.
Is ruis hoorbaar? Natuurlijk. Onze ervaring is dat een kabel die ‘stil’ meet ook zwarter klinkt. Vrijwel alle luidsprekerkabels die we als ‘stil’ en ‘zwart’ of rustig hebben bestempeld laten ook lage ruis zien. Denk aan de Kimber 8PR en Kimber 8TC. Die zijn opvallend stil.
Echter is het niet zo dat al deze kabels ook afgeschermd zijn. Sommige hebben gewoon slimme geometrie toegepast. Denk dus aan Kimber met de 8TC en PR. De C8 is een uitzondering. Die meet niet zo stil én klinkt ook totaal anders dan zijn broertjes. Dat bevestigde echter alleen maar de relatie tussen de metingen en wat we horen. (Fiew!).
Respons
We hebben al uitgelegd dat een lage impedantie vrij cruciaal is voor een vlakke respons. Hoe hoger de impedantie van de luidsprekerkabel, hoe lager de dempingsfactor van de versterker wordt en dus hoe minder grip de versterker heeft op de luidspreker. Dat is gewoon hoe het werkt. In sommige gevallen zal het niet heel erg veel uitmaken, en u kunt het effect ook heel erg lekker vinden natuurlijk.
Fase
We hebben ook gekeken hoe kabels ten opzichte van elkaar verschuiven in tijd / fase. We hebben niet alle combinaties getest, omdat dat gewoon onmogelijk is. We hebben hierboven tien voorbeelden geplaatst.
We zien soms vrij grote verschillen en soms nagenoeg geen verschil. We hadden verwacht dat dit te maken zou hebben met de propagatietijd, maar daar lijkt het niet op, aangezien de Van den Hul Inspiration een propagatietijd heeft van 24ns en de Nordost Red Dawn op 17ns zit (de Nordost Frey2 is met 13,95ns nog sneller zelfs… Nordost heeft doorgaans erg snelle kabels).
In deze test liggen de sinussen praktisch op elkaar. Het verschil tussen de Van den Hul Inspiration en de Driade Flow Reference (16,3ns) is daarentegen heel erg groot. Deze laten wel weer een behoorlijk verschil in inductie en impedantie zien. Dat zou het verschil kunnen verklaren.
Wat deze test laat zien, is dat er een verschil zit in het fasegedrag van kabels. En dat moet uiteindelijk wel hoorbaar zijn, aangezien dit in veel gevallen ook frequentie-afhankelijk zal zijn, aangezien de capaciteit, inductie en dus ook impedantie frequentie-afhankelijk zijn. Kabels die daar veel variatie laten zien, zullen dan ook grotere variatie laten zien in faseverschuivingen.
Zou het n idee zijn om bij enkele kabels te testen of cable lifters meetbaar en hoorbaar iets doen. (Om zo ook dat mistery inzichtelijk te maken)
tjonge, wat een berg werk hebben jullie verzet, getuigt van een flink portie ambitie en wilskracht. Het levert ook een enorme berg data op die voor mij nog een beetje uitleg vereist. Impedantie is belangrijk heb ik begrepen, als ik naar de plaatjes kijk dan beginnen ze altijd dicht op de 0, rond de frequentie van 5k gaan ze een beetje beetje oplopen en bij 300k bereiken ze de max. In de uitleg heb je het over 1 getal, bij welke frequentie is die gemeten? of is het ook nog van belang bij welke frequentie die begint op te lopen en wat de max is? En een vraag over ruis: als ik het goed begrijp, dan moet het gele gebied zo klein mogelijk zijn? Sorry voor alle vragen, maar een gek kan meer vragen dan 10 wijzen kunnen beantwoorden
Dag Arno,
Vragen mag altijd. De impedantie die genoemd is, is bij 1000 Hz (1 kHz) gemeten. De max van ons meet-apparaat (LCR) is 300 KHz. Maar er is geen systeem die verder gaat dan dat, dus dit is ruim gemeten, zullen we maar zeggen.
Ruis is het liefst over de gehele band laag. Maar dat kan bijna niet. Breedbandige kabels, hebben doorgaans hogere ruis dan zwaar gedempte, minder breedbandige kabels. Beide kost veel geld :-).
En heeft iemand al kunnen ontdekken wat er met het merk ART Speak gebeurd is? Nergens te vinden. Qua klank een welkome kabel voor mij.
Weten jullie nog welk merk de 2.5mm Stock cable was? Monster? VanDamme?
Nee. Gewoon standaard. Gamma ofzo
Hallo Corné, het is geen Gamma, maar iets van een rol. Waarschijnlijk gekocht bij allekabels.nl, het ziet er hetzelfde uit als daar op het plaatje: https://www.allekabels.nl/luidspreker-kabel/4479/1075903/luidspreker-kabel-op-rol.html
Die is het inderdaad!
Dank. Er wordt op Ls3/5a pagina’s geregeld over de VanDamme luidsprekerkabels geschreven, die lijkt hier heel erg op. Zie dezelfde constructie (2 kabels met tussenstuk) ook terugkomen als budgetkabel bij verschillende merken, zoals link hieronder. Elke keer precies dezelfde opties: 2.5mm, 4mm, 6mm… Maar in deze test presteert hij erg slecht.
https://iear.nl/zoeken/?s=Inakustik+5+transparant
https://www.van-damme.com/vandamme_product/van-damme-up-lcofc-hi-fi-speaker-cable/#product-downloads
Moet veel werk zijn geweest al dat vergelijken. Technische info rond weerstand ook zeker nuttig. Heb het in huis gehad, lang geleden MIT, Kimber, recent Wireworld Platinum 8, network, coax, usb, rca en Audioquest Diamond coax, alsmede de silver speakerkabel van Wireworld. Deze laatste is feitelijk silverplated 7n occ copper. Omdat deze speakerkabel 4.500 Euro moest kosten en mijn Linn-luidspeakers singe-wire niet goed presteren qua dynamiek, ben ik met de specs: 7n silver-plated occ-copper gaan Googlen en kwam uit bij het Chinese Todn. Kost eentiende van Wireworld, is mooier afgewerkt en klonk veel transparanter. Verder zoeken bracht me bij de merken ATAudio en Xangsane, en als alternatief voor mijn Sbooster-voeding bij Zerozone. Zelfde verhaal: in mijn setup van Linn-Densen-Atoll en Lumin veel transparanter en muzikaler Het gaat hier om 4n, 5n en 6n zilveren kabels die tot het duurste horen dat Ali te bieden heeft, maar eentiende kosten van de twee genoemde Amerikaanse merken. Mijn Zerozone-voeding nog laten modificeren met ultracaps op de voedingsuitgangen en mijn Bonn N8 switch met een ultracap op de voeding en oscon-condensatoren op de clock. Ik verkocht alles van Wireworld en hield nog twee mille over. Vergelijk momenteel cat8 netwerkkabels met cat7 van Xangsane en ATAudio. Ook dat geeft een wereld van verschil in precisie. Spijtig dat dit soort Chinese topkabels in reviews altijd buiten beschouwing blijven. Geen provisie op te behalen, natuurlijk. Te goedkoop. Begrijp ik. En je moet een beetje eigenzinnig zijn voor een dergelijk traject.
Het is meer de verkrijgbaarheid die ons tegenhoudt. We testen uitsluitend spullen die via importeurs komen en dus ook breed verkrijgbaar zijn. Wij verkopen niets… Dus dat maakt niet zozeer uit.
Wel jammer dat alles via importeurs moet. Ali levert inmiddels binnen een week tot 12 dagen met 90 dagen retourrecht. Heb ik nog geen gebruik van gemaakt. Zal wel moeten, omdat ik volgende week twee cat8 kabels overhoud, hetzij van Xangsane, hetzij van ATAudiio. Onverwacht is dat de Xangsane met Telegartner-pluggen die ik vandaag binnenkreeg nog veel transparanter klinkt dam hun cat8 classic die ik ook heb. Zo ongelooflijk schoon en open in het stemgebied. Nu ben ik nog in afwachting van een halve meter 6n-silver van ATAudio tussen modem en netwerkswitch. De overblijvers mag je best testen. Tijd zat. Ze zijn wel kort omdat mijn kabelmodem vlakbij mijn switch en streamer staat, 0,5 m. tot een meter. Laat maar weten. Internetverkoop en retouren zijn toch onontkoombaar en het gaat niet om de goedkoopste, maar fe duurste segmenten die China te bieden heeft. Geen vervalsingen. Het geeft mij de mogelijkheid hoog in de audiofiele boom te klimmen, zonder dat het een vermogen kost, samen met modificaties. Enig nadeel van deze kabels is dat je ze tweedehands aan de straatstenen niet meer kwijt kunt. Ik zou een test julliezijds zeer spannend vinden en waarderen.
Dag Arthur,
Wij zijn zeer huiverig om spullen van lezers te testen. Nu is de kans op beschadigingen bij een kabel minimaal, maar het kan zoek raken in de post bijvoorbeeld.
Daarnaast is er het risico dat wij de hooggespannen verwachtingen niet inlossen. Want stiekem is de verwachting namelijk dat wat jij hoort ook door ons geconstateerd wordt. Heb je nagedacht over de ‘wat-als’ vraag als we tot een wat minder vleiend oordeel komen?
Dit zich ik tegen iedereen, dus ook tegen jou: wij testen om het kaf van het koren te scheiden op de markt en mensen te gidsen naar wat interessant kan zijn. Maar als jij gelukkig bent met jouw ontdekkingen, wees er dan vooral gelukkig mee en geniet van de muziek.
Dat gidsen is wat moeilijk met webwinkels als Ali Express, want er zijn zelfs in China copy cats van Chinese producten actief. Het is heel moeilijk om te doorzien of je een bonafide product koopt. Verder is het aanbod zo veranderlijk als het weer. Prima als iemand daar op eigen initiatief de krenten uit de pap probeert te vissen, maar voor onze reputatie niet zo wenselijk.
Verder is het testen, zoals we dit gedaan hebben voor deze test en de interlinks test een ongelofelijke hoeveelheid werk. Vanuit mijn bijdrage in het geheel: ik heb bijzonder weinig zin om de laatste meter ethernetkabel tussen switch en streamer blind te gaan testen.
Ik weet dat het uitmaakt, maar ik weet ook dat het minder uitmaakt als je bepaalde maatregelen neemt en ook als de kwaliteit van de apparatuur (de streamer) beter wordt.
Over die maatregelen hoop ik dat we binnenkort wat meer inzicht hebben.
Het zij gezegd. Jammer voor de rechtgeaarde audiofiel (de autovink bij de newsletter is overigens verboden, maar dat wist je al).
Welke speakerkabel heb je van Xangsane gekocht (heb zelf wel ervaring met hun geconfectioneerde XLR kabel, wat een goede koop was)?
En wat voor kabel van ATAudio?
Chris Cables heeft ook luidsprekerkabel. Voor RCA (interlinks) hebben jullie deze meegenomen in de review. Hebben jullie ook wel eens luidsprekerkabel van hem geluisterd/getest?
Nope
hallo Jaap,
interessant test moet ik zeggen.
ik kan op dit moment goedkoop aan gebruikte William Tell 2×3 m komen. ik heb nu zelf al 6 jaar Rocket 88. zou je me de overstap aanraden ? ik twijfel nog een beetje.
William Tell is veel mooier. Doen.
Ik zou mijn kabels zo niet durven aansluiten! Die spades raken elkaar zowat!
Maar wel een goed verhaal,
Dank je… En ze raken elkaar toch niet? Niets aan de hand…
Had inderdaad graag Siltech/Crystal ook in het vergelijk gezien, maar snap dat je niet alles kan meenemen.
Aangevraagd maar niet gekregen…
Jammer dat ze niet mee willen doen dan. Terwijl Daimond2 serie in mijn set alles goed lijkt te doen, had ik toch graag jullie bevindingen in het vergelijk en met hulp van jullie oren en metingen willen zien.
Jammer dat Siltech niet mee heeft gedaan.
Verder zeer interessante test. Kan er veel van leren. Bedankt.
Echt een kunst om elke kabel te kunnen beschrijven met slechts 2 muziekstukken.
Nav de video heb ik de Ricable Magnum aangeschaft. Wat jullie horen is er bij mij ook! Aanvankelijk leek het erop dat deze kabel de detaillering van mijn van den Hull cs 122 hybrid niet kon evenaren maar dat valt na een tijdje luisteren enorm mee. Het toneelbeeld en wat de kabel met stemmen doet is een erg fijne upgrade.
Dank voor al het werk, zelden lees je nog grote vergelijkingstests. Ook dank aan de importeurs die het lef hadden een kabel op te sturen hiervoor.
Bella! De Ricable Magnus. Wie durft nog te beweren dat je het plezier van muziek maken niet hoorbaar kan maken met audio apparatuur? Heel veel plezier ermee.
Dank je voor de feedback! Heel leuk dat je dat even deelt!
Heb een vraag over bi-wire.
Als ik het goed heb “ziet” de versterker 2 stroomkringen, hoe zit het met de impedantie, wordt deze gehalveerd?
Dat is een goede. Heb daar ook over nagedacht. Eerlijk gezegd denk ik van niet. Je kan wel de impedantie halveren door twee kabels te bundelen. Maar dat doe je nu eigenlijk niet, aangezien je de kabels op twee verschillende netwerken aansluit.
Sommige van deze kabels zijn hoger in prijs dan volledig actieve speakers.
Ik ben benieuwd hoe ze de prijs bepalen van de kabels.
Zit het in de kosten van het onderzoek? De complexiteit van de kabel en dus de investering in machines die dat kunnen? Dat er een kleine hoeveelheid maar verkocht worden dus de prijzen inherent hoger moeten zijn om de investering eruit te halen? De materiaal kosten? In verhouding tot de rest van de hifi gear lijkt het soms echt buiten proportie maar misschien mis ik wat?
Ik denk dat het een combinatie is van vele factoren… Maar de afzetmarkt is natuurlijk wel heel klein voor dit soort producten.
Vraag mij dan af, wat voor soort kabels worden gebruikt in actieve luidsprekers?
Mooie test verder, weer veel geleerd!
In actieve speakers zijn de kabels vooral VEEEEEL korter. En als je ze dan dik genoeg houdt, is de impact praktisch te verwaarlozen.
En vergeet de winstmarge niet. Die kan de prijs zomaar opdrijven. Maar ja, die komen we natuurlijk niet zo snel te weten.
Klopt!
Jongens wacht eens even, wat een prijzen! Hier schrik ik wel van. Ben ik de enige? Ik had de ambitie om aan de hand van de resultaten van deze test mij zelf te trakteren op een set kabels. Deze plannen gauw in de ijskast gezet.
Twee tips:
1. Marktplaats is een hele goede plek om te zoeken naar aanbiedingen van kabels waar je je oog op hebt. Er wordt veel tweedehands aangeboden en de prijs is tussen de 50% en 75% van de nieuwprijs voor exemplaren die nu nog verkocht worden.
2. Dit zijn afgemonteerde sets. Die zijn altijd duurder. Sommige kabel wordt ook per meter verkocht en de prijs ligt dan een stuk lager, zelfs met de aanschaf van goede connectoren meegerekend. Je moet dan wel voor lief nemen dat ze niet zijn gesoldeerd, of je moet iemand vinden die ze voor je op correcte wijze kan solderen (met zilversoldeer).
Ook zijn dit prijzen voor 3M. Als je minder nodig hebt, scheelt dat best fors soms.
Als eerste wederom (na de test van interlinks) een zeer interessante test om te lezen, maar bovenal onderscheidend van alle andere websites die HiFi(-kabels) recenseren.
Mijn ervaring met verkoopprijzen op Marktplaats zijn anders. Ik koop kabels altijd nieuw, vrijwel altijd van AudioQuest. Wanneer ik een kabel verkoop, mag ik blij zijn met een verkoopprijs van 40% van de nieuwwaarde. Het valt echt vies tegen en ik heb het dan over kabels waarvan ik dus de eerste eigenaar ben, er nog zo goed als nieuw uit zien en inclusief originele factuur en verpakking. Mogelijk is het met andere kabelmerken beter gesteld met de tweedehands verkoopwaarde, maar ik reken me er nooit rijk op 😉
Ook met kabels van Atlas Cable valt het tegen wat je ervoor krijgt op marktplaats. Ook al ben je eerste eigenaar en je hebt het compleet met doos.
Dank voor je compliment.
Inderdaad een prachtige test!
En wat jullie bevindingen zijn met de kimber cable dat klopt ook in mijn beleving wel.En ook na het lezen van het trio’tje kimber (heb zelf de 12tc)Vrees ik met grote vrezen dat ik toch op zoek ga naar meer snelheid in de kabel.
Dus wederom bedankt.
Het is een relaxte sound … Als je puntig en energiek zoekt, kan je beter voor een andere kabel gaan.
Goeiemiddag Jaap.
Zeker na het lezen van de test,ben wel geïnteresseerd geraakt in de nordost red dawn.
Heb het trouwens al eens ergens gelezen dat het een mooie combi is met Hegel.
Fijne zondag.
Oe… Ja. Mooie kabel!
Oe….dat klinkt niet hoopvol.
Zou jij een ander advies geven?
Nee. Niet perse hoor. Probeer er twee of drie. Niet meer. Dan wordt je gek. Maar pak ook de Audiomica mee. En wellicht een Ricable Invictus ofzo.
Weer een bijzonder onderzoek. Ik heb erop gewacht. Bedankt. Op basis van jullie bevindingen heb ik een keuze kunnen maken.
En welke is het geworden?
Hoi Jaap, Attent dat je het vraagt. Het is de Audiomica Red Reference Dolomit in de bi-wire uitvoering. Voor onze set lijkt me dit de ontbrekende schakel.
Prachtige kabel! Ben benieuwd hoe hij gaat bevallen in je systeem!
Zo alle resultaten te bekijken zou dit ook mijn favoriet zijn. Maakt het nog uit dat ik 5 meter nodig heb. Mijn set staat niet tussen de speakers in. Maar ernaast.
Nee. Korter is natuurlijk altijd beter. Maar daar doe je waarschijnlijk niets aan. :-).
Vind jij dat kabel lengte gelijk moet zijn. Door de opstelling zou ik ook met een kabel van 2,5 en een van 5 uit kunnen.
Eigenlijk wel! Ik zou het zeker gelijk houden. Zeker met de kennis van nu.
De kabels Audiomica Red Reference Dolomit in de bi-wire uitvoering zijn inmiddels ruim 200 uur ingespeeld. De kwaliteit is boven verwachting. Vanochtend was ik nog verbaasd over de ‘kleur’ van de stem in een opname die ik lang niet had beluisterd.
Mooi zo!
Vind het ook zeer interessant, ook de uitleg die jullie geven.
Ga zo door.
Dank je!
Wauw, wat een klus, maar super interessant. Dit helpt echt in de zoektocht naar een mooie luidspreker kabel. Bedankt Jaap en collega,s
Graag gedaan!