Improviseren in de muziek is een manier van kunstbeoefening die vooral thuishoort in de jazz en popmuziek. Met solo’s laat de artiest een persoonlijke interpretatie los op een nummer. Bij klassieke muziek was improviseren ook lange tijd heel gebruikelijk. Componisten als Bach en Mozart waren niet alleen virtuoze componisten maar improviseerden en varieerden uitbundig op hun thema’s. Orkestwerk van klassieke componisten omvat vaak zogenaamde cadensen; ruimte voor de solist om een eigen interpretatie te geven aan het stuk. Ironisch genoeg zijn cadensen van beroemde musici weer op notenschrift gezet en worden als geschreven muziek uitgevoerd.Â
Gaudeamus
Het akkoordenschema is vaak leidend voor de harmonie en de ritmische structuur en de solo moet hierin passen. In de popmuziek zijn hier talloze voorbeelden van; de bekende dubbele gitaarsolo aan het eind van The Eagles’ Hotel California (ja, we horen u nu ti-du-du ti-du-du zingen) is volledig binnen het akkoordenschema van het nummer. Violiste Merel Vercammen werd voor de Gaudeamus Muziekweek, het oudste muziekfestival van Nederland, gevraagd om iets nieuws te doen; een album maken waarbij improvisatie centraal staat en dan met klassieke musici en klassieke muziek als vertrekpunt. Merel Vercammen is een Nederlandse violiste, opgeleid aan het Utrechts Conservatorium en het prestigieuze Royal College Of Music, waar ze cum laude afstudeerde. In de zomer van 2019 brengt ze twee albums uit, Symbiosis en The Zoo. Symbiosis is een klassiek album met muziek voor viool en piano.
Intuïtie
The Zoo is van een heel andere orde. Het zijn tracks waarbij musici een muziekstuk creëren in real time. Zonder vooraf afgesproken melodische structuur, ritme en sfeer. Improvisatie van begin tot eind, dus. De musici hebben vaak net als Merel Vercammen een klassieke achtergrond maar er zijn ook jazzmusici bij zoals Rembrandt Frerichs (piano) en Ties Mellema (sax). Opnamelocaties waren een kerk in Batenburg en het Orgelpark in Amsterdam. Bij de albumintroductie van The Zoo, op de laatste dag van de Gaudeamus Muziekweek in TivoliVredenburg, horen we Merel Vercammen met celliste Maya Friedman en pianist Rembrandt Frerichs. Wij ervaren het als een concert dat van begin tot einde spannend is en muzikaal van een ongekend niveau. Het is, zoals Vercammen ook zelf zegt, spelen met je intuïtie, vertrouwen op je techniek en op elkaar. De musici communiceren met alle zintuigen en dat komt over. In de toegift laat Merel Vercammen de zaal een toon zingen. Dat is de grondtoon voor de rest van het stuk.
Innovatie
We hebben het gevoel dat we naar iets nieuws kijken en luisteren. De improvisaties zijn qua stijl niet in een hokje te plaatsen (wat we ook niet doen). Wat dit boeiend maakt is dat de muziek ter plekke wordt gecreëerd en dat we daar als publiek getuige van zijn. Daarmee is The Zoo echt een nieuwe stap in de uitvoeringspraktijk van muziek. Het Nederlandse label trptk heeft dit ook gezien en er een fraaie productie van gemaakt. De opname en productie was in handen van trptk’s mastering engineer Brendon Heinst. Zij maken gebruik van opname- en afspeelapparatuur uit de eredivisie. Merging voor de AD-conversie, audio over IP en als DAW; JCAT voor de netwerkverbindingen, Hegel en KEF Blade voor de (meerkanaals) mastering; Furutech voor de bekabeling. En recentelijk heeft trptk een samenwerking met DPA voor de microfoons. Deze zijn dan ook gebruikt voor The Zoo en de geluidskwaliteit is dermate goed dat u tracks van The Zoo naar verwachting steeds vaker zult gaan horen op demonstraties en shows. Wij zijn in ieder geval blij dat we het live hebben gehoord en zijn benieuwd naar wat deze samenwerking tussen Merel Vercammen en trptk nog meer zal gaan opleveren.
Mooi geschreven artikel Yung Lie. Je hebt mij nieuwsgierig gemaakt. The Zoo net even in Roon geplaatst. Vanavond, met een glaasje wijn erbij, eens luisteren. Mocht het heel mooi zijn dan via TRPTK op de Roon Nucleus zetten!