Inleiding
Inhoud
Deze Mutec MC-3+ is eigenlijk gewoon onmisbaar. “Huh? Onmisbaar? Hoezo dan? En wat is zo’n klok dan? En waarom zijn er zo weinig van te koop?” Goede vragen! We leggen het uit in deze review. Maar niet bij ons klagen als u na dit stuk 1000 euro armer bent!
Welnu, een woordklok is vrijwel altijd ingebouwd in het digitale apparaat. Of het nu een DAC is, of een A-D converter, een streamer of een PWM (digitale) luidspreker, al deze apparaten hebben een woordklok.
Dit analoge(!) onderdeel controleert de timing van de digitale samples. Een digitaal signaal verschilt immers van een analoog signaal; een analoge geluidsgolf is een continu signaal. Een digitale opname benadert dit analoge continuüm zo dicht mogelijk door verschrikkelijk veel digitale samples (opnames, frames of pixels zijn een goede vergelijking) te maken per seconde: 41.100, 48.000, 96.000, 192.000 of soms zelfs nog meer. En dan kan de bitrate nog verschillen tussen 16 en 24 (we laten DSD even buiten beschouwing omdat deze manier van digitaliseren fundamenteel verschilt van de 16/24 bits conversie).
If you wanna have a good time you need a good clock!
Een goede woordklok moet deze samples weer even precies neerzetten in een digitale mixer, een effectprocessor, een digitaal-naar-analoog converter etcetera. Hoe hoger de samplerate, hoe preciezer de klok moet zijn. Logisch, want een ‘fout’ wordt exponentieel groter als de samplingrate omhoog gaat.
De woordklok stuurt de samples aan in het transport van het ene naar het digitale apparaat. Mist een processor deze informatie, dan is er een timingfout en wordt deze lege ruimte ingevuld of weggelaten. U hoort deze timing-oneffenheden onder andere doordat het stereobeeld aan ruimtelijkheid inlevert, instrumenten en stemmen minder goed te onderscheiden zijn. De transiënte informatie lijdt het meest onder timingfouten en hoe beter uw audiosysteem is, hoe meer u hier last van hebt.
Klokfouten (a-periodiciteit in het kloksignaal) leiden tot de beruchte jitter die amplitude- harmonische vervorming genereert bij A/D en D/A conversie. Vooral bij D/A-conversie en wanneer er sprake is van oversampling, worden de timingfouten gekopieerd en nemen ze veelal toe. Behalve jitter is dit ook hoorbaar door clicks, hickups in het signaal en andere narigheid.
Ik ben benieuwd of de Mutec ook wat kan toevoegen aan mijn set en of dit überhaupt kan.
Mijn set bestaat uit oa uit de CA Edge NQ (streamer-dac-voorversterker) en W (eindversterker).
Indien dit wat toevoegt en mogelijk is, hoe deze aan te sluiten?
Voor de streamer heb ik een Silent Angel Bonn N8 switch hangen.
Ben benieuwd naar jullie reactie.
Beste Toon. De Mutec wordt gebruikt voor digital-to-digital conversie. Aangezien alles binnen de Edge NQ gebeurt zie ik geen gebruiksscenario voor streaming. Hooguit als u een CD loopwerk heeft tussen het CD loopwerk en de Edge NQ. Maar dan nog is het de vraag of u het geld niet beter kan investeren in een loopwerk.
Dank voor je reactie Martijn.
Jammer.
Dacht al dat het bij mijn set niet mogelijk zou zijn om de Mutec in te zetten.
Heb geen cd loopwerk. Doe vooralsnog alleen aan “streamen”. Wellicht dat ik op termijn nog eens een platenspeler aanschaf (ipv de Mutec :-). Heb nog zat lp’s.
Een platenspeler is een goed idee, zeker als u nog een collecties heeft.
Ik ben erg geïnteresseerd om een reclocker toe te voegen aan mijn set. Stream met Innuos mini mk3 aangesloten op een merason frere dac. Versterker rotel Michi x3 en Atc smc 40 luidsprekers. Zou een reclocker voor mij ook een update zijn en wat is het verschil in reclocker van mutec en Innuos usb reclocker? sowieso zit er aardig prijsverschil tussen beide.
We hebben de Innous USB reclocker niet getest, dus daar is moeilijk een uitspraak over te doen. De USB reclocker van Innous heeft usb in en usb uit.
De Mutec 3+ USB versie heeft 1 USB poort en verschillende SPDIF, XLR en Toslink inputs en outputs. Je kan dus van USB naar AES bijvoorbeeld. Wat dat betreft is de Mutec flexibeler.
Of het een update is? Ik verwacht van wel, maar je moet dat zelf horen in jouw setup en jouw luisterruimte uiteraard.
Beste Martijn,
Bedankt voor je snelle reactie. Ga er zeker mee aan de slag.
Beste Jaap,
Kan je nog eens aandacht besteden aan het verschil tussen recklocken en Masterklok met behulp van deze mooie klok?
Ik heb de indruk dat na jouw oproep “zoveel mogelijk digitale apparaten erop aan sluiten voor het beste resultaat” einde quote, er fouten worden gemaakt bij het aansluiten van de -word- clock op een masterklok ingang van bv een netwerkspeler.
Mvg, Ieberich de Klein
Ik ben Jaap wel niet;), maar misschien kan ik helpen. Een reclocker is een apparaat dat het clocksignaal in de keten optimaliseert. Dit verhoogt de nauwkeurigheid van het kloksignaal en daarmee voorkom je jitter. (Timingsfouten) Je plaatst hem b.v. tussen je streamer en dac. (Hans Beekhuizen op youtube legt dit heel goed uit) een voorbeeld van een reclocker is de mutec zoals in dit artikel is beschreven. Een masterclock is een heel nauwkeurige centrale clock in je systeem die de overige clocken in het digitale stuk van je installatie nauwkeuriger laat lopen. Dit doe je ook weer om jitter te voorkomen. Een voorbeeld is de mutec ref 10. De masterclock zit dus niet in je digitale signaal keten. Ik heb deze in mijn systeem aangesloten op mijn mutec 3 usb. Gustard r26 r2r dac en etherregen netwerkswitch.
Jaap dacht er nog eens over na, waarschijnlijk is het probleem veroorzaakt door elektromagnetische straling. Nou ja waarschijnlijk?!! er ligt 1kg draad ( 220Volt/HDMI/LAN etc.) op de vloer, DIT moet de oorzaak zijn.
Goedenavond Jaap, na het antwoord van Vincent en lezen van de door hem geopperde site. Begreep ik dat de ‘Mutec’ mijn probleem niet oplost. Denk niet dat Vincent mijn vraag snel beantwoord. Dus wil graag jouw mening, volgens mij is de DAC van de NODE 2i niet instaat om een (TE?!!) complex signaal juist om te zetten. Bijna alles wordt perfect weergeven, maar er is EEN uitzondering, ongeacht de componist of uitvoering. Als het koor en orkest met veel expressie en dynamiek samen met sopranen speelt/zingt, heb ik nog geen track/werk gehoord, waar géén vervorming optreedt. Het lijkt of de sopranen het (analoog) 0 dB overstijgt. Heb je enig idee? Echt alles wat ik hoor klinkt perfect en luister nooit overdreven hard maximaal 57dB. De NODE 2i staat het volume geblokkeerd, op maximum, wat zoals jezelf ook weet, de automatische instelling is, indien als deze niet als preamp gebruikt wordt.
Beste Jaap,Yung
De Mutec intrigeerde me en ik heb hem gekocht voor bij mijn Benchmark DAC3 en Roon Nucleus server + sBooster. Actieve ATC luidsprekers. Enkel een streamer/ROON end point ontbreekt nog.
Gaat de Mutec in de prijsklasse van een Metrum Acoustics Ambre wat doen? Of kan hij zelfs in de hogere prijsklassen nog verbetering brengen zoals bij een Bricasti M5, DcS Bridge of Grimm MU1?
Ik koop liefst een streamer van een fabrikant met pro audio roots zoals Grimm maar die lijkt me overkill in mijn set (en voor de happy few).
Mvg Pieter
Hallo,
Nog even hier mijn vraag opnieuw stellen. Als je de mutec tussen de Lindemann steekt kan je dan nog de Lindemann of een ander product objectief recenseren als de mutec alles strak trekt. Of zie ik dit verkeerd? Ik wil dit echt goed snappen.
Dank voor uw antwoord
Geoffrey
Nee, dat kan niet echt. Maar je kan wel het gehele systeem naar een hoger niveau trekken, waardoor je weer andere apparaten beter kan beoordelen. Het is puur een soort ‘boost’ voor ons referentie-systeem.
Tevens zou je de potentie van het apparaat kunnen beoordelen. Maar we testen zowel met als zonder.
Dag Jaap,
Dank voor je antwoord. Nu begrijp ik het beter.
Groeten
Geoffrey
Nu voor 700 euro te verkrijgen. Toch een succesverhaal dit product. Nog te vroeg voor mij maar wel boeiend spul.
Mijn AMR dp-777 se belooft zelf al een totaal jittervrije clock te hebben en dan zou zo’n reclocker niets toevoegen?
“ een totaal jittervrije clock”
AMR is wat genuanceerder dan dat.
1. “Zero Jitter Mode* The Zero Jitter Mode utilises AMR’s ingenious Global Master Timing (GMT)* and Intelligent Memory System (IMS) to totally eliminate jitter coming from the source. The Global Master Timing clock system intelligently actualises over 28 million different real-time clock frequencies to exactly match the dynamic input clock down to 0.001Hz (i.e. ~0.04ppm accuracy) of the source. With this new vanishing-low jitter clock coupled to the Intelligent Memory System (IMS), the GMT/IMS system locks out source jitter.“
Hun claim is dat ze een technologie hebben die input jitter elimineert tot een onhoorbaar laag niveau.
Als die claim correct is, dan heeft een re-clocker geen enkele zin want dat doet de AMR in feite zelf al (ze bufferen het input signaal waardoor je DAC en source ontkoppelt)
Bufferen gebeurt al veel langer. Denk aan Meridian cd-spelers uit de 90’er jaren. Clocks zijn inmiddels veel beter geworden: dat is een feit. Ik ken de AMR niet goed genoeg om te zeggen dat dit echt bijzonder is. Feit is: er zijn zo veel fabrikanten die dat beweren. Eerst horen, dan geloven!
Vorig jaar heb ik in mijn Marantz SA7001 KI een Trichord klok en voeding laten inbouwen. Een flinke stap vooruit qua helderheid en stabiliteit. Dan lijkt me een Master Clock Generator niet meer nodig. Misschien wel iets voor mensen die muziek beluisteren vanaf een harde schijf.
Ik heb dit apparaat zelf gehoord op een Metrum Pavane en ben al sinds mijn Totaldac tijd aan de “reclocker”.
Het is ongelogen werkelijk verbluffend te horen wat zo’n ding doet aan de verbetering van het geluid uit een (any) DAC.
Maar ik denk dat je het ding anders moet proportioneren; namelijk als “digitale (USB) uitgang shaper” van een player in tegenstelling tot een DAC verbeteraar. Even voor het gemak uitgaande van:
-het feit dat er geen betere DAC bestaat dan bijvoorbeeld de Pavane (…!) en
– het feit dat dat ding werkelijk waar beter klinkt met deze Mutec reclocker (via USB in naar AES uit)
– waarbij de digitale informatie komt uit een Cubox-I4 met MPD en/of Squeezelite;
zou je kunnen stellen dat de Mutec de digitale informatie beter voorbereid op de laatste stap, namelijk de D naar A conversie.
De enige vraag blijft dan: moet je achter elke bron een reclocker zetten of eentje in je DAC…?
Ik heb het ding ondertussen ook al open gehad en dat gekke schakelende voedinkje moet er natuurlijk onmiddelijk uit. Er zijn overigens ook al heel aardige mod’s op het web te vinden.
Maar dat het een vet mooi kassie is staat buiten alle kijf…!
Dat zal ik onthouden, eigenlijk nooit bij stil gestaan. Maar klinkt allemaal logisch. En als je het verschil duidelijk hebt waargenomen neem ik dit direct aan. Vreemd dat er zo vaak bezuinigd wordt op de voeding. Hier wordt de stabiliteit dus ook de klank beter.
Zeer interessant. Overweeg de Aurender N100H USB only te kopen en heb ervaren dat de kwaliteit van usb to spdif omzetters enorm verschillen. Zo heb ik Aurenders UC100 omzetter vergeleken met de BUC1 van Bryston. Ik viel van mijn stoel. Wat een kwaliteitsverschil. Veel meer detail, openheid, controle, snelheid en dimensionality via de Bryston, die qua ontwerp superieuer is aan de Aurender UC100, die geen eigen voeding heeft etc…
Ik vind deze review niet zo informatief en had graag gezien dat men wat meer de diepte in was gegaan.
Want dit zijn erg interessante apparaten die het signaal van music servers met usb uitgang verbeteren door reclocken en galvanische scheiding. Maar € 1075,- is wel redelijk aan de prijs, er zijn meer apparaatjes op de markt die hetzelfde doen voor € 200,-. Het verschil zal in de kwaliteit zitten, dit ga ik met testen de komende tijd zelf uitzoeken.
Kortom: u haalt met de MC-3+ een masterklok in huis die uw digitale apparatuur beter laat klinken. Wij voorspellen dat de MC-3+ een nieuwe norm zal stellen in uw huiskamer waarbij de woordklok inderdaad een belangrijk onderdeel gaat worden van het audiosysteem.
Als ik dit soort zinnetjes lees dan vraag ik mij af wat ik nu gelezen heb, een recensie of een advertorial?
Een kristal staat op een bepaalde frequentie te oscilleren.
Daar kun je andere frequenties van aftakken b.v. de word clock= sample rate.
In een studio met ton aan apparatuur is het prettig als alles op dezelfde sample rate loopt.
Dat kun je bereiken met een masterclock.
Of dat ook een verbetering is in geluidskwaliteit, is aanvechtbaar.
Het distribueren van een clock over kabeltjes komt de kwaliteit van de timing niet ten goede.
http://www.soundonsound.com/sos/jun10/articles/masterclocks.htm
Ik ben het met de auteur eens, een masterclock is voor de consument niet aan de orde.
Dat heeft een praktische rede n.l. de meeste consumenten apparatuur heeft geen word clock input.
Wat blijft er dan over? De functie van reclocker.
Of dat te allen tijde een verbetering is (de nieuwe norm!) acht ik eveneens zeer aanvechtbaar.
Ik weet ook wel dat het enige waar men het in de audio wereld over eens is, is dat men het nergens over eens is maar dat korte signaal wegen beter zijn dan lange acht ik redelijk onomstreden.
Het beste is dus een clock zo dicht mogelijk bij de DAC m.a.w. pal naast de chip die de DA doet.
Als ik zie wat een hedendaagse DAC aan jitter performance op de mat brengt (minimaal -120 dBFS is zowat standaard bij de 1000,- DACs) dan kan ik mij niet voorstellen dat een reclocker een verbetering is.
Hey Vincent. Het spijt me dat je het einde zo opvat. Dat is natuurlijk nooit de bedoeling op Alpha. Maar als we heel enthousiast zijn over een product, floept er weleens zoiets uit.
Ik heb de Mutec thuis en op kantoor getest en Yung ook in studio-situaties. Het verschil is gewoon goed hoorbaar. Maar goed: meningen uiten mag hier! :-).
Fair enough.
Niks tegen enthousiasme.
Maar laat het geen hosanna worden
We houden er rekening mee.
Goedenavond Vincent, de site je noemde was zeer duidelijk. Misschien heb je ook ‘n antwoord, elk instrument of stem wordt, wanneer het goed is opgenomen , perfect weergeven. Maar de Bluesound NODE 2i / Quad 34 / Quad 606 / KEF R3 / 2x KRK 12S zijn niet staat, om de sopranen zonder vervorming, die lijkt op het oversturen bij ‘n analoge opname, als deze tegelijk met ‘n GROOT koor en orkest zingen en spelen. Is er jammer genoeg ‘n fout gemaakt bij de opname of de DAC van de 2i niet goed genoeg?
Probleem is niet zozeer de precisie van de klok, maar vooral het fenomeen faseruis. Lees daarvoor de info op de site van Grimm Audio
Tja, wel mooi, die lage prijs, maar wel verklaarbaar. De accuratesse van deze klok is ‘ slechts’ 0,1 ppm (parts per million). Vergelijken we dit met een Esoteric Master Clock G-02 die flink duurder is, deze heeft een accuratesse van 0,01 ppm (inderdaad, een nul meer, vele malen precieser dus.
Zoals Bert Oling al aangeeft is het verschil in nauwkeurigheid tussen o,1 of 0,01 ppm totaal verwaarloosbaar. De informatie waar Bert het over heeft, is hier te vinden:
http://www.grimmaudio.com/site/assets/files/1088/picoseconds_or_ppm.pdf
Interessant leesvoer voor de geïnteresseerden .
Moet GOED en MINDER GOED niet andersom, of zie ik het verkeerd
Huh?
het is al veranderd zie ik
Klopt Fernand… was even een ‘doh!’-momentje.