Home Hi-Fi Monitor of vloerstaande luidspreker?

Monitor of vloerstaande luidspreker?

2
Monitor of vloerstaande luidspreker?

Luidsprekers is een veel besproken onderdeel op Alpha Audio. De vragen omtrent dit component lopen enorm uiteen. Van: welke versterker hebben we nodig, tot wat is nu beter: een bookshelf of een vloerstaander. We hebben al een paar vragen beantwoord in andere afleveringen. Nu gaan we bekijken wat de grootste verschillen zijn tussen vloerstaanders en monitor-speakers (of bookshelfs).

 

Veel liefhebbers hebben te maken met beperkte ruimte, huisgenoten, budget en natuurlijk akoestische uitdagingen. Om die reden moeten er veelal compromissen gemaakt worden. De vraag is dan: hoe kun je met relatief beperkte middelen nog steeds een goed resultaat behalen?

Gelukkig hebben fabrikanten daar ook rekening mee gehouden. In bijna elke line-up zijn diverse modellen te vinden. Van bookshelfs / monitors tot grote vloerstaanders. In de meeste gevallen gaat het dan om een 2-weg bookshelf en een drieweg vloerstaander. Bij de grotere merken komen beide smaakjes in diverse maten: van kleiner tot substantieel.

De vuistregel is dat een grotere speaker vooral extra laag biedt. Een compacte monitorspeaker kan gewoonweg niet heel diep gaan, tenzij de fabrikant allerhande spectaculaire truuks heeft uitgehaald. Er zijn voorbeelden te noemen, maar daar gaan we in een andere aflevering op in (bij de actieve speakers). Ga er echter vanuit dat bij een bookshelf het écht wel ophoudt rond de 40 á 45 Hz. Zoekt u meer diepgang in uw muziek (pun intended), dan zijn er twee opties: een extra subwoofer of een vloerstaander.

Bekijk en beluister deze aflevering

Voordelen bookshelf

Als we puur technisch gaan kijken heeft een drieweg vloerstaander natuurlijk enorm veel voordelen voor wie een fullrange systeem zoekt. Een compactere tweeweg bookshelf kan eigenlijk geen 20 Hz halen en zal door de compacte vorm ook lastiger druk kunnen leveren in het laag. Maar… de wereld is zo zwart / wit… dus laten we eens wat nuance toepassen.

Eén van de belangrijkste onderdelen van een speaker is de behuizing. Niet voor niets steken high-end producente veel tijd en energie in het behandelen van de kasten. Resonanties van de behuizing voegen namelijk kleuring toe. En soms is dat de bedoeling, maar als het ernstige en ongewenste vormen aanneemt, dan is het erg goed hoorbaar.

Hoe kleiner de behuizing, hoe gemakkelijker het is om deze ‘klankdood’ te krijgen. Onze filosofie is mede vanwege dit feit dat in de ‘goedkopere’ klasse het verstandiger is om een tweeweg monitor aan te schaffen dan een gelijk geprijsde vloerstaander. De monitor-speaker zal écht schoner en beter klinken dan de vloerstaander… als neutraliteit is wat u zoekt.

Wat ook opvallend is, is dat de beeldvorming en losheid van een tweeweg monitor bijna niet te evenaren is. Mede door de eenvoudigere opzet van het filter gaat er vaak net wat minder fout dan bij een complexer driewegsysteem. Om een gelijke kwaliteit te behalen in een groter driewegsysteem, zult u dus meer moeten investeren. U krijgt dan als bonus – waarschijnlijk – iets dieper laag met meer impact.

Om onderin bij een bookshelf-setup meer energie te krijgen, is het natuurlijk mogelijk om een subwoofer te plaatsen. We krijgen soms ook de vraag: “Wat is beter: een vloerstaander of een set bookshelfs met subwoofer”. Dat is lastig te beantwoorden, omdat het van talloze factoren afhankelijk is. Denk aan: hoe ga je fitleren? Wat voor pre-amp is er aanwezig? Welke subwoofer wordt gecombineerd? Is room-correctie mogelijk? Etc.

In een gunstig geval, sluit de subwoofer perfect aan en is het overnamepunt niet hoorbaar. Dat is zeker mogelijk… het is echter niet gemakkelijk te realiseren. Meten is nodig en een goed instelbare subwoofer of pre-amp met filters is een must. Beschikt u over deze instelmogelijkheden en kennis, dan kunt u dit realiseren. En dan speelt het echt erg goed.

Zijn die instellingen niet voorhanden, dan zal de subwoofer bijna altijd ‘hoorbaar’ zijn in het systeem. Daarmee bedoelen we dat u écht hoort wanneer de subwoofer aanvult: het is niet één compleet coherent klankbeeld. En dat is natuurlijk wél wat u zoekt.

Voordelen vloerstaander

Een vloerstaander heeft natuurlijk ook voordelen. Allereerst is het mogelijk een fullrange systeem te maken. Immers: de kast laat het toe én er kunnen meer speaker units in waardoor het mogelijk is meer lucht te verplaatsen. Puur natuurkunde.

Een tweede voordeel is dat een ontwerper de speaker als één geheel ontwerpt, waardoor – als het goed is – het systeem gewoon coherent speelt van laag tot hoog. Dit in tegenstelling tot bookshelfs met subwoofers die niet lekker ingeregeld zijn.

Kortom: vloerstaanders gaan door waar bookshelfs stoppen…. Maar ook hier is het niet zo zwart wit. Er kleven namelijk ook nadelen aan een vloerstaander.

Allereerst is het duur om te produceren. We praten over een grotere kast, meer units en een complexer filter. Kortom: bij een gelijk budget kan er bij een bookshelf geïnvesteerd worden in betere units, mooiere kwaliteit componenten en een betere kwaliteit behuizing. Zo simpel is het.

Tevens zult u bij een vloerstaander rekening moeten houden met de extra energie die zo’n luidspreker afgeeft. Dat hoeft niet altijd een probleem te zijn, maar bij een uitdagende akoestiek spreekt een grotere vloerstaander wél meer de akoestische problemen aan.

Afrondend

Onder aan de streep valt er zowel voor een bookshelf als voor een vloerstaander wat te zeggen. Een bookshelf kán op een hoger niveau spelen bij een gelijke prijs. Echter spelen beperkingen in het laaggebied een rol. Dat is op te lossen met losse subwoofers, maar het integreren van een subwoofer is geen gemakkelijke klus.

Een vloerstaander kan dieper en krachtiger laag weergeven, maar is duurder om te maken. En dat kán – indien budget een rol speelt – consequenties hebben op gebied van transparantie en beeldvorming. Het is aan u om te bepalen waar u de balans legt… kwaliteit, budget, beide of…. Carte blanche gaan.

In de volgende aflevering: actief of passief?

Vindt u dit soort afleveringen en series interessant? U kunt ons steunen op patreon.

2 REACTIES

  1. Bij sommige vloerstaanders heb je alsnog een sub nodig. Ruimte is eigenlijk een non argument als je je monitors op stands gaat zetten nemen ze evenveel ruimte in als floor standers. Zet je ze op een kastje tegen de muur dan maak doe je het kwaliteitsvoordeel weer teniet door suboptimale plaatsing. Zet je er een sub bij dan neemt die nog eens extra ruimte in.

×