Zin of onzin? Hoge samplingrates zijn altijd een punt van discussie. En we krijgen er veel vragen over. Vandaar dat we deze veel voorkomende lezersvraag eens uitleggen op video. We leggen uit wat samplingrate – en bitgrootte – is en wat de invloed is op audio. Heel veel kijkplezier!
Wat is samplingrate? Wat is bitgrootte? Wat is het verschil tussen audiofrequentie en samplingfrequentie? En hoe hangen ze samen? Wij leggen het uit in deze video én laten u weten wat het – eventuele – nut is van deze hoge samplingfrequenties. Want is hoger en groter écht altijd beter?
Dag Jaap
Je beweerd dat omdat de tijd tussen 2 samples bij 44.1 22.67 usec bedraagd, 44.1 niet in staat is om verschillen in het tijdsdomein accurate weer te geven om dat dit boven de ondergrens van ons gehoor ligt ( 10 usec).
Ik vraag me af waar die fase verschillen ontstaan. Enig idee?
Immers volgens Nyquist we krijgen een “perfecte” reconstructie van het oorspronkelijke analoge signaal.
Ik vrees dat je een audiofile mythe citeert.
Deze link http://www.tonestack.net/articles/digital-audio/why-192khz-does-not-make-sense-for-music-playback.html bevat een aardig voorbeeld hoe je dat empirisch zou kunnen toetsen.
Iets voor een achtergrond artikel?
Groet
Vincent
Ik heb deze info van een psycho-akoestisch onderzoek en presentaties van Illusonic en Bob Stuart. De cijfers liggen tussen de 5 en 10 uS, afhankelijk van hoe gevoelig iemand is. Wat Nyquist zegt, kan ik niet toetsen. Simpelweg de apparatuur (en kennis) niet voor. Als je rekent en deze onderzoeken erbij pakt, is de resolutie niet hoog genoeg.
Kwam toevallig twee artikels tegen.
Deze visualiseert het: https://science-of-sound.net/2016/02/time-resolution-in-digital-audio/
Deze rekent het even na: https://troll-audio.com/articles/time-resolution-of-digital-audio/
Heel interessant 😉
Beste Vincent, deze link is echt een must read. Toont aan dat Philips met het CD-SYSTEEM een correcte standaard voor de weergave heeft bepaald. Allen bij een digitale opname, heeft het zin om i.p.v. 16bit (2^16) 24bit toe te passen, dit maakt de dynamiek groter, zodat de kans op fouten verminderd wordt. Bij de weergave hoor je absoluut geen verschil tussen een 16bit of 24bit file. De audiofiel moet zich niet gek laten maken met kHz (44,1 kHz is voldoende) getallen, die niets met de kwaliteit van de weergave te maken hebben.
Toch maf dat vrijwel alle engineers van studiospul zeggen dat samplingrates tussen de 88.2 en 96 kHz optimaal zijn…. Hoger is niet nodig en later zorgt voor verlies…
De jongens achter de knoppen, moeten wel één hogere samplerate en 24^bit bij de opname toepassen. Dan is er een veilige marge, inzake dynamiek. Maar de Alpha-Audio site lezers laten zich niet meer in de maling nemen. De reclame jongens moeten iets nieuws verzinnen.
Je mag langskomen om te vergelijken hoor. Heb genoeg cd-opnames en officiele high-res versies.
Moet mezelf even verbeteren, bij een digitale opname is het aantal bits het belangrijkste 2^24=16.777.216 welke op yAs verdeelt wordt, xAS is de tijd. 48kHz is de maximale samplerate, deze snelheid is makkelijker voor de klok. Hogere snelheid, veroorzaakt interferentie. Verschillen tussen CD’s in klankweergave is de schuld van de opname technicus. Indien de opname ? 96kHz / 24bit is, dan is de weergave kwaliteit verminderd in vergelijking met 48kHz / 24bit. Dit lijkt onzin, maar als in Basic (eenvoudige computertaal) de volgorde “Meneer Van Dalen Wacht Op Antwoord” wordt aangehouden is antwoord fout, staat trouwens ook op het internet https://www.beterrekenen.nl/website/index.php?pag=217 Je kunt het vergelijken met één actieve subwoofer die een gedeelte van de frequenties weergeeft die ook uit de overige speakers komen. Vandaar (zoals je natuurlijk ook weet) dat er flters gebruikt worden. Hier staat https://michielvanzaane.wordpress.com/2015/10/25/het-is-ook-nooit-goed-luidsprekers-5/ waarom (volgens mij) De Genelec 8351 de beste weergave voor het minste geld heeft.
Ik weet niet zo goed hoe ik je stuk moet interpreteren. Je metaforen snap ik niet helemaal. (Sorry).
Bits en samplingrate zijn gelijkwaardig. Bits zijn vooral voor precisie in amplitudebepaling én dynamiek. Samplingrate is hoe vaak een sample wordt genomen. Hoe meer samples, hoe meer verfijning en precisie. Natuurlijk is de winst niet lineair en is op een gegeven moment de winst niet meer hoorbaar en hebben we het in feite alleen maar over meer data… maar niet meer muziek.
48 kHz klinkt niet beter dan 96 kHz. Dat is onzin. Sorry. Dat was vroeger wellicht zo, omdat clocks niet zo precies waren en fouten dus relatief groter werden, omdat een afwijking van 10 ps veel erger is bij een samplingrate van 96 kHz dan bij 48 kHz. Immers… 2 x zo veel samples, dus halve tijd tussen de samples. En dan is 10 ps afwijking dus relatief 2 x zo groot. Snap je? Annu nu met superclocks die rond de 1ps precisie hebben, is dat geen issue meer.
Kortom… naar mijn weten, ervaring en onderzoek is high-res geen onzin. Er zit alleen een grens aan. Meer is niet altijd beter en de hoge cijferoorlog mag wat mij betreft stoppen. Tot 24/96 is zinvol. Daar boven… hmmm… zeer discutabel.
Goeiemorgen een kloksnelheid van 10^12, wat gaat de evolutie in de techniek snel. Mijn kennis is verouderd, dan heeft de klok absoluut geen probleem met 96.000 samples per seconde. Maar de samplingrate is wat je zelf ook schrijft het aantal opnames per seconde (xAS) het aantal bits op de yAS bepaalt, met hoeveel cijfers (nullen of enen/ aan uit) De amplitude volgt de xAS / de sinus golf – de frequentie- die in de tijd veranderd, dan worden de samples in het geheugen (HD) opgeslagen. En het aantal bits bepaald het aantal cijfers en tevens de verdeling op de xAS. Echt Jaap je maakt een vergissing samplingrates het aantal opnames, en bits het punt op het moment van de opname.
Het is niet de kloksnelheid: 1ps is de afwijking van de klok: de precisie.
Ferdy – met alle respect – je hoeft me niet uit te leggen hoe digitale opnames werken…
Samplingrate – kHz – is de hoeveelheid snapshots er gemaakt worden per seconde. Bits – 16 / 24 / 32 – is het dynamisch bereik en de precisie op gebied van amplitude (aantal mogelijkheden).
De clock geeft aan wanneer een snapshot gemaakt moet worden. Kortom: die heeft een cruciale rol bij A/D en D/A conversie. Loopt deze niet goed, dan krijg je amplitudevervorming.
https://youtu.be/IiZqYnd5g8M Inderdaad mijn vergelijking met de sub en de speakers links/rechts, is onjuist. De interferentie die deze video bedoeld zijn de harmonics https://youtu.be/znbfY-tXROk die aantonen dat een samplerate > 48kHz de kwaliteit van de weergave niet verbeterd, maar door de harmonics er een interferentie onstaat. De video, heeft het ook over Bemonsteringstheorema van Nyquist-Shannon https://g.co/kgs/xWuHbc (de link is niet voor jouw, maar voor de overige, die het misschien niet weten) Jouw kennis is magnifiek, vandaar dat velen deze site bezoeken. Een betere metafoor, is de vergelijking met slow motion het aantal filmbeelden 48.000, wat we beiden en overige lezers allemaal weten (48 kHz), het aantal bits 8, 16, 24 bits zijn we het met elkaar eens. Maar de bits en kHz zijn niet hetzelfde, wel het XY punt, maar het aantal bits 2^24 is de woordlengte of, metaforisch de resolutie, het aantal pixels van deze opname, gemaakt met 96k beelden per seconde (super slow motion) met een resolutie van 16.777.216 pixels. Het heeft geen zin om bij de opname boven de 96kHz te gaan. En dan ga ik er vanuit dat de video’s ongelijk hebben inzake harmonics (het timbre) Waarom het ook volgens mij geen nut heeft, je neemt meer?!!! hoge frequenties op die absoluut onhoorbaar zijn. Wat wel belangrijk is het aantal bits, deze bepaalt de dynamiek, meer dan 24bit heeft geen meerwaarde. Waarom? van nul dB (stil) tot 145dB?!!! Een amplitude verschil tot 130dB (de pijngrens) 24bit is voldoende.
PS Bij het verzenden heb ik beiden “Stuur mij een e-mail…) aangevinkt, maar ontvang/ontving (ook niet in spam) geen e-mail O ja de kloksnelheid van een biljoen omwentelingen is enorm. Maar 10^12 snelheid kan alleen maar correct zijn indien de stroom een constante waarde heeft, hoe sneller de klok hoe meer kans op fouten, indien de spanning niet constant is. http://alpha-audio.nl/2017/03/isotek-evo3-genesis-one-levert-schone-netspanning/ Het is schandalig dat High End apparatuur met onwijs hoge bedragen worden aangeboden, die problemen hebben met 220Volt 50Hertz, de fabrikant weet dat de stroom nooit constant kan zijn. Dat is ook de reden dat de hoeveelheid stroom constant door de centrale wordt gecontroleerd. Een DAC die beter klinkt?!!!voldoet aan de eis, waar al de High End apparatuur moet voldoen, namelijk het accepteren van het schommelen van de spanning. We weten dat het lichtnet niet werkt als een batterij, als er meer stroom geleverd wordt dan nodig, gaat het absoluut fout.
Hier drie Links die duidelijk uitleggen dat Analoog te duur en onhandig is bij opnames.
De LP 2e keus en compleet achterhaald is
En het allerbelangrijkste met audioweergave de DAC
https://youtu.be/5KHSz9Gi-II
https://youtu.be/YgEjI5PZa78
https://youtu.be/IiZqYnd5g8M
Leuke man blijft die Techmoan… kan goed vertellen. Ben het niet altijd met hem eens… maar veelal wel. Met Rick ben ik het niet eens… ik haal toch wel vaak 100% bij MP3 VS FLAC / WAV. Ligt deels aan training, deels aan de apparatuur waarmee je speelt. En niet geheel onbelangrijk: de opname… Furnaux legt het supergoed uit. Mis alleen dithering.
Helemaal mee eens, bij sommige opnames is het verschil tussen een gecromprimeerd of WAV file onhoorbaar. Ik en waarschijnlijk meerdere audiofielen, zullen het op prijs stellen als deze https://www.servi-q.nl/producten/cocktailaudio/x45pro-high-end-netwerkserver-en-streamer-internetradio-cd-speler-ripper-brander-fm-en-dab-radio-voorversterker/ door Alpha-Audio getest wordt. Kost peanuts voor de geboden kwaliteit. En we weten hier is de review geen reclame.
Interessante en duidelijk video Jaap!
Wat mij opvalt is dat ik bij 24 bits opnames pas echt verschil hoor tov van 16/44k als het 88, 96 of 192k is. Bij een 24/44 master hoor ik eigenlijk geen verschil tov 16/44k.
Ik heb daartoe eens diverse hi-res files aangeschaft tov de ‘standaard’ 16/44 en dat viel me toen op.
Is dat te verklaren, op basis van jouw toelichting/uitleg? En herkennen anderen dit ook?
Deze link https://www.genelec.com/glm laat zien dat hoge samplingrates alleen weinig te maken hebben met de weergave kwaliteit. De opnameruimte (muzikanten) kan veel met het uiteindelijke resultaat doen. De plaatsing en het aantal microfoons zijn heel belangrijk, als de akoestiek van deze ruimte benut wordt, klinkt de B?sendorfer Imperial perfekt door de High-End Audio installatie. Nog sterker, deze concertvleugel (ieder instrument, ook de menselijke stem) klinkt niet zo mooi, als we het instrument in onze huiskamer plaatsen. Indien de akoestiek van bijvoorbeeld het Het Concertgebouw in Amsterdam goed benut wordt. De hoge samplingrates bij de opname van een recital, en vooral die van een symfonieorkest (piek 120-137 dB) maken het mogelijk om deze dynamiek (volumeverschil) zonder vervorming op te nemen. Wat vooral bij de digitale opname techniek (is de standaard) een must is. 0 dB is het maximale (meter wijst van negatief door de nul naar positieve waarden) bij analoog wordt de weergave afschuwelijk, maar het instrument kun je nog herkennen, wat bij één digitale opname onmogelijk wordt, daar de vervorming meer lijkt op een ratel. Nu gaan we ff een kijkje nemen bij de man of vrouw achter de knoppen. Hij / zij moet een goed stel oren hebben en zoals de genoemde software in de link ons liet zien, zijn de monitors (koptelefoon is de standaard, in verband met de akoestiek en plaatsing monitors) heel belangrijk. Het ging om het aantal Samples en aantal bits. Dus maak het niet veel langer. Maar om duidelijk te maken wat met deze rijen knoppen mis kan gaan. Gain zorgt voor de juiste versterking (tot nul dB) van de microfoon of instrument, Pan-Pot van Links via Midden naar Rechts, Fader hoe hard of zacht (Het 3D effect) klinkt de stem of instrument. Er zitten er nog veel meer op, maar wil een groep kort samenvatten. En deze groep wordt vaak helemaal verkeerd ingesteld, hier worden de frequenties versterkt dan wel verminderd. Laat ik één frequentie noemen, die vaak misbruikt wordt, met slechte of incomplete apparatuur is een juiste mix onmogelijk. Ik hoor jullie zeggen da’s logisch, er zijn opnamestudio’s die de Subwoofer als een optie beschouwen, nu dit is geen optie, maar een must. Laag wordt niet beter als je deze +6dB (BOOM BOOMetc.) zet, je moet deze kunnen horen, een Tweeter kan de turkse trom niet weergeven en uit de woofer komt geen triangel.
Informatieve video Jaap,
Ik zou “beter klinken” graag willen vervangen door “anders klinken” . Veel DAC’s klinken anders bij hogere bemonstering, maar of dat altijd beter is? We zitten bij digitale Hifi gevangen in een web van afkortingen en cijfers, waarbij we helaas vaak denken dat hogere cijfers (ook in Euro’s) en meer afkortingen (DSD, MQA) beter is. Zeker niet altijd waar. Maar als onze DAC het hoogste aantal bits zegt aan te kunnen en met de hoogste bemonstering om te kunnen gaan denken we spekkoper te zijn. De industrie maakt dankbaar ge/misbruik van en wij zijn gewillig slachtoffer. Digitale audiotechniek is erg complex en daarom vaak niet begrepen. Marketing en uiterlijk gaat al vele jaren boven kwaliteit.
Mooie bondige uitleg. En ik deel de mening.
Beter een goed klinkende (meestal wat duurdere) DAC die 96khz of 192khz aan kan, dan een goedkope die hoger reikt. Alle surroundversterkers (zelfs die van 400 euro of weinig meer) hebben tegenwoordig DAC’s die tot 768khz upsamplen. Maar die cijfertjes zeggen lang niet alles.
De zwakste schakel bepaald de kwaliteit. En de DAC is de belangrijkste, op de ingang kun je alle digitale apparatuur aansluiten. De punten die je te berde brengt, klopt. Beter ‘n 96 kHz met ‘n perfecte weergave, Dan een met toeters en bellen waar de upsampling waarden geschreven worden met 4 cijfers voor de komma, ziet er op papier (reclame) leuk uit. Maar klinkt als een 78 rpm plaat.
Mooie uitleg jaap! Eat ik ter relativering van je verhaal nog zou willen toevoegen is dat de kwaliteit van de opname uiteindelijk bepalender is voor wat je zult horen dan het bit en kHz vraagstuk! Ik hoor zo vaak prachtige opnames van 16 bit 44 kHz ( Trijntje Oosterhuis) en slechte 24 bit 192 kHz opnames. Maar geen voorbeeld ?
Dank voor je uitleg! Henri
Beste Jaap,
Duidelijk en informatief. Heeft het upsamplen boven de 96 kHz nog wel zin als je Dac tevens voorversterker is?
Mvrgrt Frank
Ik zou luisteren. Verschilt per dac…
Mijn complimenten, een lastige materie, met eenvoudige bewoordingen duidelijk uitgelegd. Dat deed Einstein trouwens ook met zijn relativiteitstheorie,
Dank u!