Streaming audio is op diverse manieren te realiseren. Het kan met usb-dacs, squeezeboxen met servers en met upnp-apparaten die vrijwel plug ?n play zijn. Kortom: het kan gemakkelijk of moeilijk. Cambridge Audio?s NP30 valt zonder twijfel in de categorie gemakkelijk. Is hij verder ook helemaal af?
De NP30 van Cambridge Audio is een streaming audio player die zowel via wifi als via cat-kabel zijn data kan binnen halen. Ook zijn er nog twee usb-poorten aangebracht om via een usb-harde schijf of usb-stick te spelen. En als klap op de vuurpijl is er nog een aantal diensten waarop de consument zich kan abonneren. Denk aan Aupeo, Live365, Uuvol, et cetera. Helaas nog geen Spotify. We hebben ook niet gezien dat dat wel gaat komen.
RISC
We zijn inmiddels aardig bekend met audio/video streamers. Deze zijn vaak op basis van een Realtek of Sigma chipset. Usb dacs hebben doorgaans een usb-receiver van Burr Brown of Texas Instruments. (TAS1020b of PCM2707 bijvoorbeeld).
Cambrige audio heeft gekozen voor een programmeerbare RISC-chip van Samsung. Een S3C2412XL-26 om precies te zijn. Deze heeft in totaal 64MB ram tot zijn beschikking. Deze chip krijgt data via wifi (een ingebouwde Wifi 150N usb wifi dongle) of een lan-kabel (100 mbit, Realtek RTL8150L). Vervolgens gaat de verwerkte data naar een Wolfson dacje (WM8728) die het analoog maakt en laat versterken door een setje opamps  (TI N5532) die het analoog uitstuurt.
Het voordeel van een programmeerbare chip, is dat er altijd nog functionaliteit toegevoegd kan worden. Op dit moment accepteert de NP30 alle belangrijke protocollen, zoals RTSP, MMS en http. Daarmee is probleemloos te streamen via het eigen netwerk (upnp) of via internet.
Bestanden
De NP30 kan elk formaat decoderen: flac, aac, aac+, mp3, ogg, wma, aiff, wav, en he-aac. Wij hebben voornamelijk wav en flac gestreamd, maar ook geluisterd hoe mp3 klinkt.
Wifi of kabel?
Wij zijn van mening dat je netwerk apparatuur in principe aan de kabel moet hangen. Als het heel erg lastig, of onmogelijk is, kan het draadloos, maar het is in principe vragen om problemen. Zeker bij hogere bitrates, zoals 24bit / 96KHz, of 24bit / 192KHz. Wij hebben alleen aan een kabel getest. En dat is 100 procent probleemloos gegaan.
App?
De meeste streamers komen met een afstandsbediening en een app. Een app is een stukje software dat op een smartphone of tablet te installeren is. Hier kunt u lezen en zien hoe dat moet.
De NP30 is geen uitzondering, gelukkig. Een App kan een zeer lastig te besturen apparaat tot een zeer gebruiksvriendelijk apparaat omvormen. Nu is de NP30 prima met een afstandsbediening te besturen, maar via de Uuvol-app gaat het toch een stuk prettiger. Het display van de NP30 is namelijk op 3 meter niet echt meer lekker afleesbaar. En met een smartphone kan je sneller, gemakkelijker door de mappen heen dan met een afstandsbediening. Wat wel opvalt is dat we geen cover-art zien bij de Uuvol-app, maar wel bij andere apps die we gebruiken. Een bug wellicht?
Helaas is de Uuvol-app alleen nog op de iPhone, iPad of iPod Touch beschikbaar. Android is nog niet ondersteund. Volgens Cambridge komt dat nog, maar we zien dat ze dat al in mei hebben beloofd. We zijn nu 3 maanden verder?  Kom op Cambridge: je mist potentiële klanten!
De sound
We hebben de NP30 in ons referentiesysteem opgenomen en deze zowel analoog als digitaal beluisterd. Tevens hebben we een vergelijking gemaakt met de bDAC via usb en onze Teac vrds-10 via coax.
Wat direct opvalt na een paar noten is het zeer open, detailrijke en vlotte karakter van de NP30. Zowel analoog als via de coaxiale uitgang naar de bDAC. Via de coax komt de Cambridge in vergelijking met de Squeezebox Classic zeer stressloos over. We krijgen zelfs een glim van high-end apparatuur: veel detail, mooie diepe beeldvorming, lucht, mildheid en fundament: eigenschappen die doorgaans bij high-end horen: niet direct bij een apparaat van 600 euro!
We hebben veel genres afgespeeld en ook internetradio gebruikt bij de NP30 en op geen enkel vlak stelt de kwaliteit van de NP30 teleur. Flac klinkt uitstekend, net als WAV (geen verschil, zoals het hoort). Mp3 doet het ook prima, maar laat de compressie wel horen. Internetradio klinkt prima vanaf ongeveer 128 Kbps. Daaronder is het een beetje teveel behelpen.
Opvallend aan de NP30 is het enthousiasme, controle in het midden en hoog en het detailniveau zonder dat het vermoeiend wordt. Kortom: het is een speler die een zeer compleet karakter laat horen. Een speler die met gemak een cd-speler vervangt. Een nette cd-speler welteverstaan!
CD vs USB vs Coax
De NP30 weet ons dusdanig te bekoren dat we besluiten een kleine wedstrijd te houden tussen de Squeezebox, de Teac (via coax), de usb-ingang van de bDAC en de NP30 via analoog en coax. We zijn wel benieuwd wat beter klinkt!
De cd-speler en de NP30 klinken gelijk via coax. De cd-speler wint het wel vrij gemakkelijk via coax van de NP30 als deze analoog uitstuurt. Veel meer rust, mooiere beeldvorming en controle. Dat is niet heel gek, gezien de klok modificatie in de cd-speler. Echter: dat de NP30 gelijk presteert via coax is opmerkelijk en zet je aan het denken!
Als we de bDAC gaan vergelijken, moeten we concluderen dat de NP30 beter presteert via coax dan de usb-ingang van de bDAC. Het heeft meer rust dan de usb-ingang. Bekkens klinken langer uit en laten minder rafel horen dan bij de usb-ingang. Analoog wint de NP30 het niet. Dan is de usb-ingang van de bDAC echt superieur aan de Cambridge. Het verschil is goed hoorbaar in de beeldvorming die bij usb strakker is dan bij de NP30 die analoog uitstuurt. Ook is het midden en hoog wat meer aangezet als de NP30 analoog uitstuurt. Dat zorgt voor wat meer onrust. Het is zeker niet slecht, maar valt wel op als je A-B vergelijkt.
Dan nu naar de Squeezebox. Die kan niet echt tippen: zowel als de Cambrige met coax verbonden is, als analoog. De NP30 is gewoonweg beter dan de Logitech. Meer detail, betere beeldvorming, strakker laag en meer controle in midden en hoog. Gelukkig maar: hij kost ook drie keer zo veel.
Conclusie
De NP30 van Cambridge Audio is een bijzonder scherp geprijsde streaming audio speler die ronduit uitstekend presteert. Het kan zonder twijfel met gemak een midrange cd-speler vervangen zonder concessies te hoeven doen op gebied van geluidskwaliteit. Sterker nog: het speelt waarschijnlijk met meer controle detail en emotie. En dat voor 600 euro! Koopje dus!
Hallo,
Gaan er nog geluidsverbeteringen optreden indien ik een Dagmagic 100 toevoeg aan mijn AR30 en NP30?
‘@chris. Alle ondersteunde bestandsformaten staan op de site van cambridge en in het artikel. Alac speelt hij nog niet. Heeft vermoedelijk met kosten van de codec te maken.
Mooie toevoeging, Vincent. Dat verklaart veel. Ook waarom jitter doorgaans beter hoorbaar is in de hogere frequenties. Leuke site heb je trouwens.
De Redbook standard specificeert een nauwkeurigheid van +/- 100 ppm.
Als we dit vertalen naar rotatiesnelheid van de CD dan zou een toon van 440Hz een afwijking hebben van +/- 0.044Hz. Dat horen zelfs mensen met een absoluut gehoor niet.
Het probleem met jitter is dat het o.a. side bands kan genereren. Een soort harmonische naast het oorspronkelijke signaal. Het voegt dus iets toe wat niet in de opname aanwezig is.
Als die side bands voldoende luid zijn ga je het horen.
Wat meer detail: http://thewelltemperedcomputer.com/KB/BitPerfectJitter.htm
Kan de NP 30 overweg met apple lossless (ALAC) bestanden?
Leuke test. Verrast ben ik over de coax versus usb bij de NP30. Had de uitslag eerder andersom verwacht. Zit er zo’n slechte USB out op de NP30 of is USB sowieso een minder goede bron. Ik weet dat de b-DAC een USB signaal ook keurig behandeld maar dit had ik niet verwacht. Klinkt een andere bron via USB wel beter dan de NP30 via coax ? Zijn met USB nou wel of niet de hoogste kwaliteiten haalbaar (afgezien van > 48 kHz)?
Dag Patrick,
Ik denk dat je de vergelijking niet goed hebt begrepen. Ik heb de bDAC via usb op de htpc aangesloten en de NP30 via coax op de bDAC. In dat geval is de NP30 een mooiere bron dan de htpc. Dat is niet heel gek, omdat de usb-receiver in de bDAC anders werkt dan de receiver die spdif-signalen accepteert. Het verschil is niet supergroot maar wel hoorbaar.
Via USB is de hoogst mogelijke kwaliteit haalbaar. Op dit moment tot 24bit / 192 KHz. De NP30 accepteert tot 24bit / 96KHz. Ook via de usb-ingang.
Leuke review, ik mis alleen gapless playback, is wel een behoorlijk minpunt.
Beste Niek,
Dat is een heel goed punt. Dank je voor de aanvulling!
Geweldig dat deze recensie zo snel verschenen is, ik zat er al op te wachten namelijk.
Fijn om te horen ook, dat de geluidskwaliteit goed uit de bus komt.
Daar zal het niet aan liggen dus. Wel vraag ik me twee dingen af: speelt hij ook .ape en .wv bestanden en kan hij dat gapless?
Dag Rens,
Geen probleem :-).
.ape en .wv speelt hij (nog) niet. Gapless kan de NP30 helaas ook nog niet. Dat laatste gaat nog veranderen. Het is technisch lastig, maar ze zijn er mee bezig.
Het is lastig om objectief vast te stellen wat het hoorbare effect van jitter is. Je kunt het eigenlijk alleen vast stellen door de test zoals bij HDD Audio. De meeste personen in dat topic konden niet vast stellen welk sample meer jitter bevatte.
Op de site hddaudio.net staan wat luistertests met muziek met diverse toegevoegde jitterwaarden:
http://hddaudio.net/viewtopic.php?id=15
Conclusie: de meeste mensen “horen” geen jitter.
Die conclusie zou ik niet getrokken hebben. Ik heb de pagina net doorgelezen en gezien dat er een test is – leuk opgezet trouwens – maar ik zie nergens cijfers of bewijzen of een uitkomst van de test..
Ik heb al gezegd: ik zou niet direct zeggen dat ik 10ps minder jitter zou horen: ik heb bijvoorbeeld geen absoluut gehoor. Maar: ik heb het verschil in rust, mildheid en beeldvorming duidelijk gehoord. Het leuke aan de modificatie is namelijk dat je via twee uitgangen kan spelen: herklokt en niet herklokt.
Ook belangrijk: hoe goed is de rest van de keten. Met een (zeer) goede hoofdtelefoon is het beter te horen dan over een paar desktopspeakers van 50 euro. Om maar een extreem voorbeeld te noemen.
Je leest dat her en der nogal wat discussie is over de invloed van jitter op de geluidskwaliteit. Ik heb kort na elkaar een Squeezebox Transporter en een Touch gehad en (beide aangesloten op Avi ADM 9.1 actieve speakers met ingebouwde DAC, trouwens onverslaanbare geluidskwaliteit voor het geld ga er eens naar luisteren!) en merkte geen of nauwelijks verschil. Misschien eens een A-B vergelijking doen tussen mijn Sonos ZP90 en een Cambridge Audio NP30.
Het klopt dat het een punt van discussie is. Volgens redbook is jitter tot 100ps niet problematisch en kan gecorrigeerd worden. Echter, mijn ervaring is dat het wel degelijk hoorbaar is. Ik ga niet zeggen dat ik het verschil hoor tussen 15 of 5 ps. Echter, mijn Teac is gemodificeerd met een Tentklok en later Tentlink en dat verschil is zéér gemakkelijk hoorbaar. Nu had mijn oude, trouwe Teac nog geen low-jitter ontwerp en had deze waarschijnlijk 40 of 45 ps jitter. Om dan terug te gaan naar 3 of 4 ps, is voor zelfs een ongetraind ook gemakkelijk te horen.
Het verschil tussen veel en weinig jitter is vooral te herkennen aan: rust, milde(re) t’s en s’en, meer diepte door fasereinheid. Laag kán dieper gaan, maar hoeft niet altijd.
Leuke review. Ik vraag mij of hoe het (grote) verschil in geluidskwaliteit met de Squeezebox te verklaren is wanneer beide digitaal zijn aangesloten.
Ook ben ik benieuwd naar het verschil in geluidskwaliteit met de Sonos streamers. Kan iemand daar iets over roepen?
Dag Cor,
Dat is prima te verklaren. Heeft alles met jitter en processing van de bestanden te maken. De Cambridge heeft blijkbaar een betere decoder dan de Squeezebox. Dat heeft absoluut invloed op de kwaliteit. Tel daar lagere jitterwaarden bij op en je hebt een betere geluidskwaliteit.
‘@Jaap
Ik liep tegen hetzelfde aan in Kinsky, terwijl Squeeze Server en iPeng gewoon keurig artwork toonden. Bleek bij mij op te lossen door iedere afbeelding van “cover.jpg” of “index.jpg” te hernoemen naar “folder.jpg”. Dat schijnt nl. de standaard te zijn. Aansluitend heb ik Twonky alles opnieuw laten scannen en het was voor elkaar.
Ah… okee! Goede tip. Zal het eens checken!
Goedenavond,
De Uuvol app laat wel degelijk alle artwork zien.
Ik denk dat er iets verkeerd getagt is, bij jullie
En de ipad app, is wel degelijk anders de iphone app.
Ik heb beide n.l.
Verder mooie duidelijke review waar ik me goed in kan vinden.
Grt peter
Dag Peter,
Ik heb geen IPad, dus dat heb ik niet kunnen testen. Dat de artwork niet zichtbaar is, is wel heel vreemd. Zowel bij Sonos, als bij Squeezebox als bij XBMC kregen we artwork te zien. Dus het kan niet echt aan het taggen liggen. Wellicht is het iets anders. Als jij het wel te zien krijgt, moet het wel werken. Vreemd.
Goed te horen dat de review bevalt!