Het Franse Focal maakt weergevers in vrijwel alle denkbare soorten, maten en prijzen. Van compacte, professionele studiomonitors tot de enorme Grande Utopia III. En van de Dimension soundbar tot auto-hifi en hoofdtelefoons. Kortom: een breed aanbod. Wij testen deze keer een in-ear: de Sphear.Â
Focal is zowel eigenzinnig als mainstream. Da’s gek, zult u denken. En dat is het ook. Wij kennen niet veel audiomerken die ultra high end producten maken met een prijskaartje waar u ook een heel aardige woning voor kunt kopen, en waarbij u ook voor 129 euro een in-ear headset aanschaft. Dat is de prijs van de Focal Sphea. Een factor 1.000 tussen het kostbaarste en het meest prijsvriendelijke product; heeft dat meerwaarde?
Top-down

Er zijn heel wat goede redenen om dit te doen; vergelijk het eens met het professioneel autorace-circuit. Deze races worden door fabrikanten gebruikt om nieuwe technieken toe te passen in een omgeving waar alleen het beste goed genoeg is, geld nauwelijks een beperking vormt en compromissen uitgesloten mogen zijn. Dat heeft uiteindelijk zijn doorwerking in consumentenproducten. Denk aan brandstof waarmee u langer kunt doorrijden, lichte en toch stevige carrosserieën, snelle en zuinige motoren. Merken als Mercedes en Renault doen dit al decennia. En wij hebben gemerkt dat die Top-down benadering prima werkt. Ook in audio.
Terug naar de Spheren
We dwalen af, excuses. Terug naar de Focal Sphear. Een in-ear headset heeft voor- en nadelen. Voordelen: licht, vaak gunstig geprijsd, werken ook als lawaaistoppers (zonder active noise canceling), hebben geen last van lekkage waardoor uw medepassagiers geen last hebben van uw muziek. Allemaal prettig.

Nadelen: u moet in-ears goed in uw oren ?indraaien? zodat deze zowel afsluit, als dat de driver in de goede positie staat: recht tegenover uw trommelvlies. Doet u dat niet goed, dan heeft u slecht geluid. En we zullen het maar niet over oorsmeer hebben? Dat blijft toch wel een puntje…
Bij veel in-ears hebt u keuze uit een aantal maten dopjes die u op de in-ears kunt duwen. Echter: vaak zit er nét niet de juiste maat bij. Focal heeft overigens een hele zwik meegeleverd, dus er zit ongetwijfeld de juiste maat in het pakketje. Mede vanwege het feit dat ze een soort ‘memory foam’ versie hebben. Die zitten wel prettig.
Hoewel we niet echt gecharmeerd zijn van in-ears – veel zitten niet fijn en klinken matig, afgezien van wat positieve uitzonderingen (denk aan Shure en de Sennheiser ie-800), vinden we de Focals wel lekker zitten. Nu even over de klank.
Stethoscoop

De Sphear heeft geen afneembare kabel, wel een fraai afgewerkt en stevig exemplaar met een haakse 3,5 mm stereoplug, geschikt voor iOS en Android. Na ongeveer 80 cm splitst de kabel in links en rechts via een ronde knop  die tussen 10 en 20 cent munt groot is (wat jammer dat we geen kwartje meer hebben!). Deze knop is multifunctioneel: start/stop, hard zacht, en tracks vooruit en achteruit kiezen. En voor het opnemen/afsluiten van een oproep.
Als u de oortjes in hebt, lijkt deze knop wel een kleine stethoscoop. We vinden dit een handige plek voor bediening, beter dan knopjes bij de microfoon. Bij de Sphears zit de microfoon overigens links. De drivers zijn voor een in-ear aan de grote kant: 10,8 mm en de Fransen hebben daar een best wel elegante oplossing voor gevonden door deze in roestvrijstaal uit te voeren, waarbij het Focal-logo meteen dient als een soort adem-poort. We hebben oorpiercings gezien die minder mooi zijn afgedopt.
In een opbergdoosje zitten zes paar oordoppen die voor de ideale pasvorm in het oor moeten zorgen. Een drietal (S/M/L) van siliconen en een drietal van een soort memory-foam, dat in het Frans veel beter klinkt: ?mousse à memoire?. Zoals gezegd is het even passen en meten, indraaien en doorduwen voordat de twee oorplugjes goed in uw gehoorgang zijn geplaatst. Wij vinden de foamdopjes lekkerder zitten maar dat zal een kwestie van smaak zijn.

Zoals gezegd waren de verwachtingen over de geluidsprestaties niet erg hoog gespannen. De productinformatie laat een mooi opengewerkt exemplaar van de Sphears zien waar hoogwaardige componenten in zijn verwerkt. Tja. Let your ears do the talking, zeggen we vaker en dat doen we dan ook.
En als onze oren konden praten, zouden ze zeggen: ?meer, meer, meer.? We zijn positief verrast door het geluidsbeeld dat de Sphears weten neer te zetten. Zeer positief verrast zelfs. Er is plaatsing, zowel in hoogte als in diepte, verschillen in opnames zijn hoorbaar, als ook verschillen in gebruikte hoofdtelefoonversterkers en DAC?s. En er is die typische Focal-klank; vleugje warm en toch redelijk neutraal. Mogen we het een Frans vleugje sjeu noemen? Daardoor klinken ook gecomprimeerde geluidsbestanden (MP3, AAC) heel behoorlijk. En dat is wat de meesten zullen doen; de headset aansluiten op een telefoon of tablet. En bij veel laag in de muziek ervaren we iets bijzonders: we voelen de bassen. Dat zal komen doordat de drivers zo diep in de gehoorgang zitten.
Diverse tests

We hebben de Sphears beluisterd met een iPhone en een MacBook Pro direct gekoppeld aan de hoofdtelefoonuitgang; aangesloten via de Oppo HA-2 DAC/ hoofdtelefoonversterker, de Companion One DAC/ hoofdtelefoonversterker en een aantal (voor)versterkers met hoofdtelefoonuitgang die we in de studio hebben staan zoals de AVM Evolution CS 5.2. We luisterden via iTunes, Spotify, Tidal, Soundcloud, Audirvana Plus, DS Audio (de NAS audio-applicatie van Synology). En we hebben de Audioquest Jitterbug ingezet. Genoeg variatie, en elke verandering was hoorbaar.
Ook bij lang luisteren trad er geen luister- of fysieke vermoeidheid op (uw gehoorgang zit immers dichtgestopt). Het prettige is dat u geen ding op, maar in uw hoofd hebt en op een gegeven moment voel je ook dat niet meer, er is alleen en vooral muziek.
Het effect: we willen blijven luisteren, we horen nieuwe laagjes in bekende muziekstukken en blijven nieuwsgierig naar een volgende track. Heerlijk als je in de trein zit, in een lawaaiige coupé. Muziek op en genieten in je eigen comfortzone!