Het Nederlandse Metrum Acoustics is in rap tempo heel wat zieltjes aan het winnen met hun NOS-dacs. Het Non Oversampling principe is niet nieuw, maar niet veel fabrikanten gebruiken het. Cees Ruijtenberg snapt daar niets van: hij doet niet anders met zijn converters. Wij testen de Octave MK2 met usb-input. 

Maar liefst acht converterchips heeft Metrum verwerkt in de Octave. Twee keer zoveel als in de Quad dus. Een dac die we eerder hebben getest en bijzonder van gecharmeerd zijn. Het is een bijzonder goede dac voor het geld. De Octave moet een stap verder gaan door twee keer zoveel dacs te gebruiken. Daardoor moet de vervorming een stuk lager zijn, waardoor weer meer muziek overblijft. We gaan het uitzoeken.

NOS

Nee, niet de Nederlandse Omroep Stichting. En ook niet Nitrous Oxide Systemen, maar Non OverSampling. NOS-dacs converteren direct en gaan niet het digitale signaal oversamplen om aliasing en vervorming weg te werken. In theorie werkt oversampling prima. Het gaat aliasing tegen (direct vertaald vouwvervorming, maar het gaat erom dat twee verschillende digitale signalen tot hetzelfde analoge resultaat leiden). Ook kan het de ruisvloer lager krijgen én het detailniveau verhogen. Kortom: allemaal goede dingen.

Toch zijn er nadelen verbonden aan oversampling. Als het niet goed gebeurt krijg je juist verlies. De weergave verliest zijn kracht, dynamiek en diepe beeldvorming. Tenminste: dat is onze ervaring bij oversampling (en met name upsampling-) dacs.

En dan is een NOS-dac bijzonder interessant. Hoewel de golfvorm bij NOS-dacs helemaal niet mooi rond is, er is namelijk geen oversampling die de golf mooi rond maakt, is de weergave doorgaans heel energie, open en eerlijk. Er staan geen processen tussen de conversie van digitaal naar analoog. En in dat opzicht is het een zeer pure vorm van muziek luisteren. Een nadeel kan zijn dat er aliasing optreedt. Of dat de ‘rotzooi’ boven de 20 kHz zijn weg naar beneden vindt. Immers: bij oversampling gaat de vervorming naar een hoger frequentiegebied waar het netjes kan worden weggefilterd. Bij NOS is dat niet het geval. Allemaal afwegingen die laten zien dat er meer wegen naar Rome leiden.

Octave

De Octave MK2 is dus een NOS-dac met in totaal acht dac-chips. Welk type, weten we niet, want de typenummers zijn ervan afgeschraapt. Dat is ook bij de input-receiver gedaan, waardoor we niet kunnen achterhalen welke chips Metrum in de Octave MK2 toepast. Het enige dat we weten, is dat de MK2-versie – de nieuwe dus – tot 24 bit / 192 kHz accepteert. Zowel via coax, als via usb. De optische ingang gaat tot 96 kHz.

Voor de usb-input zien we een combinatie van een Xilinx fpga en een Cypress usb-receiver. Ook zien we twee klokjes: één voor 44,1 kHz en een meervoud daarvan én één voor 48 kHz en een meervoud daarvan. Netjes! De basis van de usb-input komt bij M2Tech vandaag. Dat is geen geheim, want we zien ook een driverdisc van M2tech in onze doos. Cees Ruijtenberg heeft laten weten dat het een uitstekende usb naar spdif converter is. Hij heeft de usb-input echter op een aparte manier geïmplementeerd. Daar zit het geheim van de smid.

Netjes!

Kijken we naar het totaalplaatje van de Metrum – dus fysiek gezien – dan moeten we concluderen dat er bijzonder netjes is gewerkt. De pint is uitermate schoon en prachtig gestructureerd. Ook zien we nette materialen terug: een Ampimo voeding, degelijke condensatoren, mooie terminals en een degelijke dikke behuizing.

Setup met meerdere inputs

We hebben uiteraard de Metrum getest op alle ingangen. Optisch is gevoed vanuit een Auzentech Bravura geluidskaart. De spdif-interface is gekoppeld geweest aan zowel een Sonos Connect als aan een SOtM usb naar spdif interface. De usb-input is direct een htpc ingegaan.

Even de test-setup. De Metrum Acoustics Octave MK2 hebben we gekoppeld aan onze nieuwe Dion Audio T92 / SD60 combinatie. De SD60 eindversterker stuurt onze trouwe Bowers & Wilkins PM1‘s aan via AudioQuest Rocket 88-bekabeling. Analoge en digitale Interlinks komen ook van AudioQuest. Alles is gevoed via een Kemp Powerstrip 8 Plus om het schoon te houden.

Een octaafje meer?

Dan waar het natuurlijk om gaat bij een d/a-converter: hoe speelt het? Open, vloeiend, uitermate ritmisch, compleet en met een beetje nadruk op het middengebied. Tenminste: in vergelijking tot onze Tentlabs b-Dac. Ook is de presentatie geheel anders dan de b-Dac. Hier is bijzonder goed te horen wat een up- / oversampling dac doet en wat Non Oversampling inhoudt.

De Metrum Acoustics is veel meer ‘up front’ en gericht op timing en attack dan de wat meer ontspannen b-Dac. Die vloeit wellicht wat meer, al is de Metrum zonder twijfel ook een vloeiend spelende dac. Echter: in vergelijking met de b-Dac lijkt de Metrum minder te versmeren. Overigens vinden we beide dacs bijzonder prettig om naar te luisteren. Het is hier dus geen kwestie van slechter of beter. Meer anders.

Opvallend is dat de prestaties nagenoeg gelijk zijn als we van inputs wisselen. Het is eerder dat de prestaties van de bron goed hoorbaar zijn. De Auzentech Bravura is gewoon een eenvoudige – maar degelijke – geluidskaart. We horen dan ook meer onrust in de weergave als we naar optisch schakelen. De verschillen tussen de SOtM usb-interface (gaan we nog testen) en de HiFace die Metrum gebruikt zijn héél klein. We horen wel een lichte verschuiving in focussering en warmte. De SOtM presenteert iets grootser en warmer dan de Metrum.

Conclusie

Metrum Acoustics heeft weer een erg leuke, flexibel inzetbare d/a-converter in de markt gezet. Een muzikaal apparaat met een duidelijke signature. Open, vloeiend, ritmisch, energiek en eerlijk. Geen fratsen… Je moet wel van een aanwezig middengebied houden.