Inleiding
Inhoud
Daniel Weiss heeft ooit tijdens een gesprek gezegd dat de apparatuur inmiddels zo goed is, dat het tijd wordt de ruimte aan te pakken. Deze redelijk boute uitspraak heeft ons aan het denken gezet: is dat echt zo? Het heeft er in ieder geval voor gezorgd dat we meer met digitale room correctie gaan spelen. We proberen de Trinnov Amethyst. Een serieus systeem dat bestaat uit een voorversterker, dac, streamer en natuurlijk: een heftig systeem om de beperkingen van de ruimte aan te pakken.Â
We hebben eerder al een stuk gepubliceerd over hoe room correctie werkt met een Trinnov. Het is een geavanceerd systeem dat werkt met een microfoon die eigenlijk uit vier microfoons bestaat. Door deze microfoon op precies de juiste plek te zetten, hoeft u maar één meting te verrichten. Dit in tegenstelling tot veel andere systemen. Denk aan Dirac, ARC (Anthem / Paradigm) of bijvoorbeeld Audyssey. Deze systemen vereisen metingen op diverse plekken. Dat kost wat meer tijd, maar kan in potentie wel wat flexibiliteit bieden tot het tunen van de sweet spot.
Trinnov doet dat dus anders. Eén microfoon op de juiste plek (helaas niet meegeleverd). En door de verschillen tussen de vier microfoons te meten, weet het systeem precies wat de kamer op de sweet spot doet. Dit kan Trinnov dan corrigeren met uitermate complexe algoritmes die niet alleen frequentierespons corrigeren, maar ook fase en impulsgedrag. Het resultaat? In theorie moet het systeem superstrak presteren.
Eenvoudig
Die eenvoud van het gebruiken van slechts één positie van de microfoon zien we ook terug bij de setup (staat in het verhaal over de installatie) en de vijf profielen die we direct onder de vinger op de tablet te zien krijgen.
Het is namelijk zo dat na de installatie Trinnov direct vijf gebruikersprofielen voor weergave aanmaakt. Van subtiele correctie waarbij de luidspreker en ruimte toch nog wat karakter houden, tot lineaal-recht. Het is aan de gebruiker wat hij / zij prettig vindt. En het prettige is: we hoeven niets te doen om deze profielen aan te maken: dat doet Trinnov zelf al. Dat scheelt een boel werk, want hoewel het bij Dirac ook kan, vereist dit van de gebruiker dat het zelf met de correctiepunten aan de gang gaat… en dat is zeker niet eenvoudig!
In gebruik
Wat we prettig vinden aan de Trinnov is dat het ondanks de gigantische hoeveelheid mogelijkheden een gemakkelijk apparaat in gebruik blijft. Er zitten gewoon grote draaiknoppen en toetsen op het front. We zien gewoon een volumeknop en input-knop waaraan we kunnen draaien. Er zitten gewoon digitale en analoge in- en uitgangen op, zoals bij normale voorversterkers. En bovenal: er is een afstandsbediening en een logisch menu. Kortom: een beetje normale hifi-gebruiker kan direct met een Trinnov werken.
Echter: er is géén eigen app voor streaming. En ook room-correctie gaat niet via een app. Dat is vreemd, gezien de pittige prijs van het apparaat (9100 euro). Alle bediening via de tablet gaat via een zogenaamde VNC-client (soort remote desktop). Verbinden via VNC kan ook vanaf de PC. Gewoon een kwestie van TurboVNC of de VNC client downloaden, het IP-adres van de Trinnov intikken (staat op het display van de Amethyst) en de inloggegevens invoeren. Inloggen gaat (onder meer uit veiligheid) via een serienummer dat ook op te roepen is op het display van de Trinnov.
De interface is vervolgens gewoon vlot, maar ja: het is geen app die direct op de vinger reageert. Puntje voor de toekomst hopen we.
Akoestische problemen die je met DSP nooit zal oplossen maar met fysieke behandeling van je ruimte dat wel zou kunnen. Ik geef twee voorbeelden. Bijvoorbeeld galmtijd los je niet op met DSP. Een dip in de response los je ook niet op al stop je er 1000 Watt in. Ik stel me voor dat bijvoorbeeld niet evenwijdige zijden van de ruimte en/ of kritische demping meer resultaat zal bieden. DSP is leuk voor lichte correcties in de overdracht maar dan heb je het wel gehad. Reflecties vanuit de achterwand of zijwand met looptijd verschillen kunnen niet worden opgelost.
Beste Cees,
Luister eens naar een Trinnov en ervaar wat de mogelijkheden zijn. Daarna zul je zien èn horen dat enkele van je aannames herzien moeten worden. Een thuisdemo is eenvoudig aan te vragen.
Dag Ronald. Ik ken het apparaat zeer goed maar geldt mijn commentaar voor al dit soort apparaten die bedoeld zijn om akoestische gebreken langs de weg van DSP glad te strijken. Verschillende looptijden als gevolg van reflecties via zij en achterwand zijn per saldo niet op te lossen. Probeer maar eens een gereflecteerd signaal via de zijwand weer in fase te krijgen met het direct uitgestraalde geluid. Als je dat lukt krijg je de Nobelprijs.
Maar Jaap toch, zolang ik al actief in het audiovak rondloop – en dat is al weer zo’n kleine 50 jaar – was en is de akoestiek van de luisterruimte een belangrijk onderdeel om tot een goede muziekweergave te komen. Alleen hadden we daar in het begin alleen maar akoestische oplossingen voor tot begin negentiger jaren er ook elektronische oplossingen kwamen. (zie http://www.tnt-audio.com/ampli/sigtech.html) Ik verwijs daarnaast ook graag naar het artikel van van Hessen over de luisterruimte:https://rivasono.nl/images/artikelen/Lagetonen_resonanties.pdf
Dat we het nu dankzij oplossingen als Trinnov een stuk gemakkelijker hebben gekregen om onze luisterruimte akoestisch de baas te zijn, is een verheugende ontwikkeling. Nu nog de terugkeer van een hoogwaardige toonregeling zonder faseverschuiving en looptijdproblemen en we kunnen ons weer concentreren op muziek i.p.v. eventuele interlinks als klankcorrectie te gebruiken.
Niet iedereen zit 50 jaar in het vak! :). Vond het gewoon een mooie quote van Weiss… en een leuke aanleiding om met Actieve Room Correctie te beginnen.
Nee je moet het ook absoluut niet zien als kritiek, integendeel . De kamerakoestiek is zo’n belangrijk onderwerp. Alles wat meehelpt om de serieuze muziekliefhebber er van te doordringen dat goede weergave valt of staat met een goede akoestiek van de luisterruimte kan op mijn ondersteuning rekenen. Dus ga zo door!