Optimale weergave met een Super-DSP Service

Het klinkt een beetje als een click-bait titel. Zo is het echter niet bedoeld. Net als dat er goede en slechte voedingen zijn en er goede en slechte d/a-converters en phono-voorversterkers zijn, zijn er ook goede en slechte DSP’s. In dit achtergrondartikel gaan we in op de DSP-oplossing van Stassen. 

Nu hebben we eerder al een interview gepubliceerd met Steven Samaan. Hij is de techneut die – potentieel – bij u in de ruimte de boel komt corrigeren. Steven komt eigenlijk uit de pro-wereld. Hij is opgeleid om grote installaties in uitdagende akoestische omgevingen goed te laten klinken. Hoe hij dat aanpakt, legt hij uit in het interview.

Bekijk en beluister het interview

Techniek uit de pro-wereld

Een korte samenvatting van de service die Stassen aanbiedt, is dat ze technologie uit de pro-audio wereld hebben gebruikt om consumenten thuis te helpen. Het gaat hier om zowel degelijke hardware als kennis, aangezien het één écht niet zonder het ander kan. Je kan een geweldig hoogwaardige DSP inzetten, maar als je niet weet hoe je ermee moet werken, is het resultaat nog steeds bedroevend.

Nu zullen sommigen denken: “Maar er zijn toch oplossingen die je door een stappenplan heen leiden?” Ja: dat klopt. U kunt dan denken aan Dirac, Trinnov, Lyngdorf, et cetera. En ja: die oplossingen kunnen sommige problemen zonder meer oplossen. Maar laten we eerlijk zijn: als dit zo fantastisch zou werken; waarom gebruiken ze het dan niet in studio’s of bij live-events? Dan zou een opgeleid engineer toch niet nodig zijn? Immers: draai de software, plaats een microfoon op 10 punten en klaar is Kees!

Zo werkt het dus niet. Maar dat wil niet zeggen dat DSP’s niet werken. In de pro-audio wereld, en dan met name bij live-events – wordt al jaren DSP-technologie gebruikt om uitdagingen op gebied van respons, tijd en fase (die hangen aan elkaar) op te lossen. Immers: hoe krijg je anders de Amsterdam Arena goed klinkend? Dat gaat niet (alleen) met een paar degelijke arrays. Die arrays moeten goed verdeeld worden en ook nog goed samenwerken. Dit laatste gebeurt softwarematig door zowel delays – vertragingen – in te zetten, te equalizen en ook in zekere zin te beam-formen (het richten van geluid). Alleen op die manier kan iedereen in de zaal – of op het veld – genieten van een concert.

Naar de consument

Deze technologie wilde Stassen samen met Steven Samaan naar de consument brengen. Immers: ook thuis hebben liefhebbers te maken met soms bijzonder uitdagende akoestiek. Denk aan een keuken waar het ook goed moet klinken met in-ceiling luidsprekers. Of een woonkamer waar te weinig demping is. Of natuurlijk een al erg goede luisterruimte waar dat puntje op de ‘i’ moet komen!

Samen met Steven Samaan – de DSP-expert die Stassen inzet – heeft Stassen een DSP ontwikkeld die volgens Stassen en Steven state of the art is. De DSP-chip zelf is razendsnel en kan real time 192.000 ‘taps’ verwerken. Dat wil zeggen dat de DSP real time 192.000 punten in het te verwerken spectrum kan verwerken. En dat is veel, kan uw auteur u garanderen.

Stassen en Steven hebben deze chip zo mooi mogelijk laten implementeren door onder meer mooie in- en uitgangen toe te passen – de DSP moet ergens in het analoge signaalpad komen – en goed te kijken naar de voeding van het apparaat. Het resultaat is een ongelooflijk transparant apparaat waarmee een pro een hifisysteem optimaal kan aanpassen aan de ruimte.

Voor en na?

Nu natuurlijk de vraag: hoe klinkt dat nu? Daar komen we zo op. Eerst even uitleggen hoe Steven te werk gaat.

Primair werkt Steven Samaan met witte ruis. Dit omdat een frequentie-sweep het systeem, én de ruimte waarin dit systeem staat, totaal anders belast. Bovendien bestaat muziek uit complexe patronen waarbij er bijna nooit één signaal tegelijk wordt weergegeven. Muziek bestaat niet uit testsignalen, zullen we maar zeggen.

Door witte ruis af te spelen, is direct zichtbaar waar de problemen in de weergave zitten. Je ziet direct kamfiltering én faseproblemen.

Nu was de baseline in onze ruimte al aardig in orde. Gelukkig maar. Toch was er wel een probleem; aan de rechterzijde hangen wat plankjes waarop wat decoratieve spulletjes staan. Deze planken zijn weer reflectiepunten. En die zijn zichtbaar in de baseline-meting. Rechts meet mede door deze reflecties anders dan links. En dat heeft natuurlijk impact op de weergave.

Nu is uw auteur zich daar wel een beetje van bewust, maar je went er dus wel aan. Steven hoorde het zelf direct; hij kent de ruimte en het systeem niet en hoort daardoor sneller afwijkingen. En nogmaals: uw auteur hoorde het dus niet meer.

Echter: toen dit puntje gecorrigeerd werd via de DSP, was er direct meer rust hoorbaar. Dit omdat het brein dus niet meer hoeft te werken en dus meer ruimte overhoudt voor ontspanning en muziek verwerken. Interessant bij-effect.

Tweaken tot perfectie

Nu ging het in deze sessie vooral om het tonen van de mogelijkheden en het laten horen van wat het kan doen. In de krappe dertig minuten dat we hebben getweakt is het resultaat: meer rust, meer tonale balans en meer ontspanning tijdens het luisteren door een gebalanceerd fasegedrag.

Uiteraard was Steven nog niet helemaal tevreden: “normaal ben ik wel langer bezig en ga ik voor perfectie voor de klant”. Logisch. Maar we moeten zeggen: zelfs in deze korte tijd is de positieve impact van deze DSP-service goed hoorbaar. Alpha Approved…!