Inleiding
Inhoud
De trouwe Alpha-lezer hoeven we niet meer te overtuigen van het belang van schone stroom en wat dat doet voor de audioweergave. Een schone stroom zorgt voor een schoon geluid; een lagere ruisvloer (stil is ook echt stil) en dat betekent winst in ruimtelijke weergave, detaillering en andere zaken die het luisteren fijn kunnen maken. Nu zijn er meerdere boosdoeners in de stroomketen die de weergave in negatieve zin kunnen beïnvloeden. Een daarvan is gelijkstroom, ofwel DC. Isotek heeft al enige jaren de Syncro op de markt, die ervoor zorgt dat de invloed van gelijkstroom niet ten koste gaat van het geluid. Horen is geloven, dus we hebben dit voor u getest.
Een Duits techniek-vakblad omschrijft het problem treffend:
Der saubere Wechselstrom vom Energieversorger kommt nämlich ziemlich dreckig aus unserer Steckdose.
En zo is het. Zware stroomverbruikers in de omgeving (industrie, serverruimtes) en zonnepanelen met omvormers zijn maar enkele voorbeelden van vervuilers. In uw huis zijn het opladers van mobiele apparatuur en andere schakelende voedingen die narigheid veroorzaken, om nog maar te zwijgen van datatransmissie via uw huis-stroomnet; ethernet over uw stroombekabeling is voor uw audiosysteem geen aanrader.
Lager spanningspotentiaal
De sinusgolf van de wisselstroom vertoont idealiter een mooie golfbeweging boven en onder de nullijn; u kent dit waarschijnlijk nog wel van wiskunde op de middelbare school. Verstoring van het wisselstroomnet door gelijkstroom zorgt ervoor dat de sinusgolf vervormt. Dat is zichtbaar door onder meer afvlakking van de sinus. En dat heeft als gevolg dat bijvoorbeeld ringkernvoedingen gaan brommen. En dat erg ongewenst magnetisch veld ontstaat (ook verzadiging van de kern). Er zijn meer gevolgen, maar laten we het samenvatten als: de voeding van een apparaat werkt niet optimaal. En dat is hoorbaar. Let wel: dit heeft alleen zin bij lineaire voedingen. Een schakelende voeding heeft hier eigenlijk geen last van.
Kers
Nu klinkt dit alles alsof uw leven niet compleet is zonder een DC-filter van 600 euro. Het gaat hier natuurlijk om nuances en alles moet in verhouding worden gezien. Een Sonos speaker gaat niet beter klinken met de Isotek EVO3 Syncro Uni en ook al zou dit wel het geval zijn, dan is dat niet de doelgroep. Goede stroom is een vette kers op de taart. U hebt al een mooi muzieksysteem en bent op zoek naar optimalisatie zonder dat u de componenten hoeft te vervangen. Het aanpakken van de stroomketen is dan een goed idee omdat hiermee de kwaliteit van de apparatuur nog beter tot zijn recht komt. Zoals we eerder schreven; ruimtelijkheid in de weergave, plaatsing en detail.
Frappant dat er nu ineens beweerd wordt dat de CD beter is als streamen, en dan denk ik ook ook gelijk aan de commentaren die er waren met de GRIMM MU2.
Dan is dat wel wat uit de bocht vliegen met het beoordelen.
Ik stream hier op een hoog niveau en dat heb dat niet gehaald met de verschillende CD spelers, komt wat over als generaliserend, en dat heb ik nog niet zoveel meegemaakt hier.
Ik vind het juist een congruente opmerking/observatie. Hoewel we de MU2 niet hebben getest op de audioset in Leiden, zijn onze superlatieven over de CD in deze configuratie genoteerd (goed loopwerk, goede voeding en een top-DAC) omdat de kwaliteit ervan pas wordt geëvenaard met een streamer in de prijsklasse van een Grimm MU2, of een dCS; de topmodellen die rond de 20.000 euro kosten. Dit vinden wij zeer opmerkelijk, vandaar onze uitspraak. Ook in de Alpha-studio in Haarlem hebben we meerdere keren gemerkt dat een CD-speler, aangesloten via de RCA-uitgang, zoveel beter klonk dan de streamer. Collega Martijn heeft dit al eens eerder treffend omschreven. Bij streaming hoor je de onderdelen goed, bij CD (en vinyl) is de samenhang er opeens.
We hebben meer dan eens geconstateerd dat je voor streaming best veel moet doen om een goed resultaat te krijgen. Dat gaat dan om switches, voedingen daarvan, verschillen in de ground tussen streamer en switch proberen te voorkomen en de gebruikte software. Veel video’s over geweest, live tests etc. En dat loopt stiekem al snel in de papieren als je het allemaal optelt.
Er zijn streamers die het uitzonderlijk doen. Zoals de MU2. Maar daar hangt dan ook een prijskaartje aan.
Voor exact hetzelfde aankoop bedrag speelt een goed CD loopwerk zo uit de doos een goede streamer zo uit de doos weg. Zo simpel is het. Ook dat is in de livestream met de multitest van CD loopwerken duidelijk hoorbaar.
Met de test, zoals hierboven beschreven, gebruiken we een toeter en bel in de vorm van de Syncro. Dan speelt de Rega Planet, gebruikt als loopwerk op de DAC de spreekwoordelijke sterren van de hemel. Puur muzikaal genot. We krijgen het daar niet op hetzelfde niveau met streaming, dan moeten we nog wat andere apparaten erbij gaan slepen. Het is vooral de coherentie, het samenspel van muzikanten in het stereobeeld, wat het verschil maakt. En dat is iets wat we ook hoorden in de livestream met de CD transporten.
Dan hebben we het nog maar niet over de hoorbare verschillen tussen lokaal een bestand spelen op de streamer, en van een streaming service (waarbij de master hetzelfde is). Dat gaat ook op van streamers met prijskaartjes van een paar duizend Euro, niet alleen met een WiiM of Bluesound. Kortom: er is nog wat werk te doen voor de fabrikanten. En ja, met een MU2 ben je van dat soort zaken af, maar dat is iets anders dan een Volumio Primo, wat eerder binnen het bereik van de meeste audioliefhebbers ligt dan een MU2.
Kortom: streamen is fantastisch, dat je zoveel muziek onder je vingers hebt is geweldig. Streamen is heel makkelijk in termen van bediening. Streamen vraagt om bescheiden apparaten, het is makkelijk mee te nemen, je kan moeiteloos switchen van een koptelefoon naar een streamer thuis etc. Maar als we alleen kijken naar het aspect geluidskwaliteit en we kijken naar het rendement voor iedere euro die je uitgeeft in termen van geluidskwaliteit (en we negeren even het gebruiksgemak en al die andere voordelen), dan is er is nog een weg te gaan voordat het op het niveau is van CD.
Als het daar ooit gaat komen, want er is geen winst te behalen (letterlijk: geld) voor fabrikanten als ze een hogere kostprijs moeten rekenen voor iets waarvoor de meeste consumenten niet voor willen betalen. Het is goed genoeg voor 99,5% van de gebruikers.
Voor die 0,5% die er geen genoegen mee neemt is er een MU2 (of iets vergelijkbaar uiteraard). Op de laatste High End hebben we veel engineers gesproken die hoogwaardige streamers, met DAC, lokale opslag en voorversterker hebben ontworpen en ze kwamen allemaal met ongeveer dezelfde uitdagingen waar ze tegenaan liepen. Het is allemaal nog niet zo ver uitontwikkeld als een CD of een platenspeler waar decennia aan ervaringen meegenomen is in de engineering.
We spreken onszelf dus niet tegen, we krijgen steeds scherper wat er aan de hand is en waarom.
Dag Martijn,
Welke apparaten moet je er dan gaan bijslepen om de streaming op het niveau van het CD transport te krijgen?
Ik hou er wel van om via streaming allerlei apparaten uit te testen, en als ik op een betaalbaar niveau kan blijven, is dat voor mij the way to go.
Zo bracht de Audes al heel wat rust, een Networks acoustics muon pro nog meer, maar gek genoeg deed die ook iets met het energieniveau, vooral in het midlaag. Maar je luistert er wel langer door…
Dan nog een Ferrum Hypsos aan de Roon Nucleus of aan de Bonn N8 switch, ben ik nog niet uit, en is het dan genoeg om op CD transport niveau te streamen of ben ik er nog lang niet…???
Mvg Pieter
Audes + Muon + Ferrum Hypsos aan de switch + dure voeding aan de Nucleus. Wat zou je er nog meer bij willen slepen 🙂 Dat somt het toch al op?
Reken maar uit: daar kan je 3 hoge kwaliteit CD transports voor kopen en een stapeltje CDs.
De Syncro is een DC blocker. In de studio van Yung zouden we dan nog de Mutec erbij moeten gaan slepen bijvoorbeeld. Praat je ook weer over 1200 Euro extra. Een extra clock aan de Mutec eventueel. In plaats van de ‘gamma stekkerdoos’ een Wireworld Matrix stekkerdoos (139 Euro extra).
Dat is allemaal nog niet op het niveau van wat jij hebt, maar om beter te zijn dan de Rega Planet uit eind jaren 90 met streaming in de studio van Yung gaat bovenstaande er nog wel bovenop komen. Dat is al minimaal 1339 Euro extra.
Of je kan een Volumio Rivo, met betere voeding ervoor plaatsen. Dat is dan ook al snel 1500 tot 2000 Euro extra.
Je ziet, het tikt door in de portemonnee om streaming goed te krijgen op het aspect van geluidskwaliteit.
Volledig met je eens Martijn en je plaatst het mooi eerlijk in perspectief. Het mag wel eens stoppen bij mij maar ik vind het experimenteren zo leuk en tikje verslavend…
Een goede switch met een killer, bij voorkeur hybride power supply, en een power conditioner brengt je al ver… maar je bankrekening zal het geweten hebben. Als ik een grote collectie CD’s had, koos ik ook voor het transport. Nu kies ik resoluut voor streaming en downloads.
Zoals Martijn ook al schrijft; streaming is aardig voor het ontdekken van nieuwe muziek. Voor echt genieten en ondergedompeld worden in de muziek wint de CD het ‘hands down’. CD’s zijn op dit moment voor minder dan een euro te vinden in kringloopwinkels en platenwinkels. Bouw (weer) een collectie op van favoriete albums. Hoe fijn kan dat zijn!
Het nadeel is dan dat je beperkt bent op 1 medium, de CD, met streamen waar bij mij alles met behulp van een AK3741 naar DSD256 gaat en alles dan op een PURE DSD dac dan afspelen kom je op een ander niveau. De kwaliteit van de opname bepaalt de kwaliteit van wat je hoort.
Correctie AK4137
Sorry net op de engelse site gepost, weet niet hoe ik die kan verwijderen dus vandaar hier nog een keer.
Mooi duidelijk verhaal bedankt. Zelf vraag ik wel twee dingen af:
Als eerste: hoe goed is de concurrentie hiermee bezig? Bijvoorbeeld Supra maakt ook zoiets al enkele jaren voor vrijwel hetzelfde geld (Supra Lorad md01-16-eu mk3.1). Je wilt tenslotte het beste hebben voor je geld, daarom waardeer ik jullie live luistertesten enorm (met achteraf nog wat metingen en achtergrond informatie op de websitde).
Ten tweede heb ik het nodig? Op het internet wordt veel gesproken over DC filters als je brommende travo’s hebt en of warmte ontwikkeling hebt. Daar heb ik geen last van. Na jullie multitest plug-in filters dacht ik de twee die positief naar voren kwamen te kopen (nordost qrt qk1 en isotek evo3 isoplug). Wilde dat deze maand doen en daar een eigen luistertest op los laten. Ik heb een aparte groep aangelegd naar de dubbele wandcontactdoos bij de installatie, hierop zitten twee supra stekkerblokken, 1tje voor de schakelende voedingen en tv, de andere voor de primare versterker, naim cd speler en innuos zen mini streamer). Het idee was om in elk stekkerblok 1 plug-in filter te doen en dan wisselen om te zien wat elke wel niet doet.
Nu ik bovenstaande review gelezen heb vraag ik mij af of een filter erbij niet overkill is? Kan ik ze alle drie gebruiken of bijvoorbeeld alleen het stekkerblok met versterker en cd speler enz hier op aansluiten zonder een plug-in filter of juist wel met een plug-in filter? Of moet ik de plug-in filters niet gebruiken en alleen een dc filter aanschaffen.
Heeft iemand hier ervaring mee? Alvast bedankt.
Het korte antwoord is dat een DC filter aan de ene kant en een filter in een stekkerblok of een parallel filter aan de andere kant twee verschillende problemen bestrijden die op kunnen treden. Ze liggen in elkaars verlengde, letterlijk in dit geval. Zie ook de video van Jaap: https://youtu.be/XyxPu1mYgB4?si=yKqtSVuUqmOegvgR
Bedankt, dat verduidelijkt een hoop nu de knoop doorhakken. De gemini erbij en de supra blokken hierin of niet de gemini en twee plugin filters in de stekkerblokken……
Zoals we vaak adviseren; probeer het thuis. Zeker met stroom zijn er zoveel variabelen die van invloed zijn op het gewenste effect.
Misschien gaan we nog eens een livestream doen met DC-filters in verschillende configuraties, goed idee!
De Synchro heeft maar 1 aansluiting dus jullie hebben er een stekkerblok of filter achter gezet?
Correct, stekkerblok
Goh, het verbaasd me ontzettend dat deze test maar weer eens uitwijst dat streamers nog niet op het niveau van betere CD speler/loopwerk zitten. Heb zelf ook nog een Rega Planet (maar al even niet aangesloten geweest). Wel jammer dat deze geen XLR output heeft. Is wel enigzins gemodificeerd waardoor er minder ‘overhead’ in de signaalweg zit. Daarnaast is deze speler ook nog op het gebied van voeding te verbeteren.
Had zelf de beste ervaring met aansluiten via coax SPDIF (naar externe DAC) ipv RCA naar versterker (dus interne DAC omzeilen)…
Weer interessant om te lezen!
Voor de conclusie dat een CD-transport beter klinkt dan een betaalbare streamer, ben ik dan toch wel benieuwd naar een vergelijk met een streamer (met lineaire voeding, dus een gemodde NODE; Holo audio RED o.i.d.) i.c.m. deze isotek.
Voor de helderheid: de Rega Planet is gebruikt als transport, dus digitaal uit naar de Weiss DAC.
De Syncro zal van invloed zijn op streamers met een lineaire power supply, maar dan nog gaat het niet in de buurt komen van wat goede CD transports weten te produceren. Je moet onze live multitest van CD loopwerken maar eens kijken: https://www.alpha-audio.net/nl/review/multitest-cd-loopwerken-max-1500-euro/
De ontnuchterende constatering is, wederom aangetoond met de test met de Syncro, dat per uitgegeven Euro het CD transport vele malen beter presteert dan een streamer. Je moet zoveel doen om je streaming setup op hetzelfde niveau te krijgen dat je een veelvoud uit zal geven. Streaming is simpelweg nog niet zo volwassen qua geluidskwaliteit als CD. Het gebruiksgemak van streaming (installeer een app, zet een bluetooth hoofdtelefoon op en je kan uit een oneindige bibliotheek putten voor weinig geld) wint het, niet de geluidskwaliteit.
Dank voor de reactie!